Hozirgi kunda o'qituvchi nutq texnikasi va notiqlik madaniyatini takomillashtirish muammolari

Nutk, madaniyati va texnikasi

Tabiat kuchlarini bilish va egallashda juda qisqa vaqt maboynida g‘oyat katta muvaffaqiyatlarga erishuvchi odamning hamma boshqa jonzotlar hayvonlardan farqli tomonn ularda tilnish mavjudligidir. Uzining ongi-tili va nutqi bilan inson hamma narsadan ustun turadi. Til jamiyat taraqqiѐtini tahmimlovchi kuch va millatning mavjudligini kursaguvchi belgilardan biri hamdir.

Barcha rivojlangan davlatlarda bo‘lganidek bizda ham o‘z milliy tilimizni rivojlantirishta katta ehtibor berilmokda. Uzbek tili bizda davlat tili deb ehlon qilintan va shunga amal qilinmog‘da.

Prezidentimiz nutqidan

Birinchi Yurtboshimiz I.Karimov o‘z nutqlarida chet tillarni o‘rganishning ahamiyati muhimligini kursatish bilan birga yana shunday deydi: "Ammo shunga alohida urgu berishimiz zarurki, chst tillarni o‘rgapish, minbahd ona tilini esdan chiqarish hisobiga bo‘lmaligi lozim.

O‘z fikrini mutloqo mutaqil, ona tilida ravon, go‘zal va lunda ifoda eta olmaydigan mug‘axassisni, avvalombor, rahbar kursisida o‘tirganlarni bugun tushunish ham, oqlash ham qiyin" ("Barkamol avlodUzbekiston taraqqiѐtishshg poydsvori").
Til aloqa vositasi ѐki qurolidir, nutk, esa aloqa jaraѐnining uzidir.

Yodda tuting

Nutq faoliyati - odam tomonidan mjtimoiy - tarixiy tajribani o‘zlashtirish va avlodlarga berish ѐki kommunikatsiya urnatish ѐki o‘z harakatlarini rivojlantirish maqsadida tildan foydalanish jaraѐnidir.
Nutq qanchalik chiroyli, mazmundor bo‘lsa kishilarni o‘ziga shunchalik jalb etadi. Bu masalaga kishilar qadimdan qiziqib kelishgan. Qadimgi Yunoniston va Rimda putq madaniyatining nazariy asoslari yaratilgan. Notiqlik sanhat darajasiga ko‘tarilgan. Ularda yetuk inson bo‘lish uchun notiqlik saihatini egallashlari shart bo‘lgan. 335 yilda Aristotelning "Ritorika"si yaratiladi. sitseronning "Notiq haqida", "Notiq" asarlari, Mark Fabiy Kvintilianning "Notiq tayѐrlash turisida" asari ham notiqlik san’ati haqidadir.
Sharqda, jumladan Movarounnahrda ham vahzxonlikka katga ehtibor berilgan. Vahzxonlik notiqlik sanhatining o‘sib borishi bilan nuts oldiga quyilgan talablar ham mukammallashib boradi. Buyuk allomalar Beruniy, forobiy, Ibn Sino, Maxmud Qoshgariy, Zamaxshariy, Kaykovus va boshqalar tilga, mantiqshunoslik va notiqlikka oid asarlar yaratdilar.