I bo’lim. Konserva korxonalari jihozlari

 
Valtsovkasiz sariyog’ tayyorlash uskunasi MM - 2000 
 
 
 
Valtsovkali sariyog’ tayyorlash uskunalari 
 
Ular yog’och yoki metall bochkalar bo’lib (20000 l gacha) ich qismida 
valtsovkalariga ega. Ular lyuk, kranlar, havo chiqarish moslamalari, harakatga 
keltirish mexanizmlari bilan jihozlangan. 
Valtsovkalar soni bochka kattaligiga qarab har –xil - bir, ikki yoki uch juft 
bo’lishi mumkin. 
Uzluksiz sariyog’ tayyorlash uskunalari 
Ular quyidagi texnologik sxemalardan biri bo’yicha ishlaydilar: 
Qaymoqni kuvlash – yog’ donachalariga ishlov berish ( 2 etaP) 
Qaymoqni kvlash – donlarni hosil qilish – ishlov berish ( 3 etaP) 
Qaymoqni kuvlash keskin aralashtirish natijasida Parraklar bilan urib amalga 
oshiriladi. YOg’ donlarini Presslash shnekli moslamada olib boriladi.
Sariyog’ tayyorlash uskunasining goroizontal kuvlash tsilindrida to’rt 
Parrakli tayoq (bilo) joylashgan. (1400 – 2800 ayl/min). TSilindr va Parraklar 
Po’latdan yasalgan. Parraklar eni 15 mm. Parrak va tsilindr devori oralig’i 2 – 2,5 
mm. 
Ishlov berish uskunasi shnekdir. Quyma alyumin quti ichida har tarfga ikkita 
shnek aylanadi. SHnek moalsamai oxirida shiber Plitasi bor. Unda teshik bo’lib, 
yuqori kamera bilan bog’lab turadi. U yerda ham ikkita shnek (kattaroq qadamli) 
joylashgan. SHnek kamerasi yuqori qismida konussimon (nasadka) qism 

---

254 
o’rnatilgan. Parrakli aralashtirgich bilan nasadka oxirida to’rt burchakli teshikdan 
tayyor mahsulot chiqadi. SHneklar bir minutda 35 -40 marta aylanadi. 
Qaymoq kuvlash tsilindriga tushgach, aylanadigan Parraklar yordamida 
devorga yuPqa holda otiladi. 
Bir necha sekund ichida yog’ga aylangach, yog’ donachalari va ardob 
voronka orqali Presslash kamerasiga o’tadi. YOg’ donachalari shneklar bilan 
Presslanadi. Ardob sifon orqali chiqarib yuboriladi. So’ng yog’ donachalari 
keyingi ishlov berish kamerasiga o’tib sariyog’ga aylana boradi. Tayyor mahsulot 
uzluksiz chiqib turadi. 
Parraklar bunday aPParatlarda o’zgaruvchan tezlikda (1000 dan 2000 
ayl/min) harakatlanadi. 
Uzluksiz sariyog’ tayyorlash uskunalari. 
TSilindrning vertikal joylashuvi mashina gabariti o’lchamlarini kichraytirish 
va yuqori unumdorlikni imkonini beradi. (soatiga 400 kg sariyog’) 
Sariyog’ tayyorlash uskunalari ko’Plab firmalar tomonidan ishlab 
chiqarilyaPti. “Kontimab” (Frantsiya), “Alfa Laval” (SHvetsariya) va boshqalar. 
Ularning unumdorligi har xil bo’lishi bilan birga, bajaradigan texnologik 

---

255 
oPeratsiyalarni sifatli mahsulot ishlab chiqarish imkonini beradi (dezodoratsiya, 
gomogenizatsiya). 
Sariyog’ hosil qilish uskunalari va sariyog’ ishlab
chiqarish liniyalari 
Sariyog’ hosil qilish uskunalarida yog’ intensiv sovutiladi va kristallanadi. 
Sariyog’ yuqori yog’lili qaymoqqa mexanik va issiqlik ta’siri natijasida hosil 
bo’ladi. 
Ikki sektsiyali sariyog’ hosil qilish uskunasi ikki o’zaro bog’langan 
tsilindrlardan iborat. TSilindrlar ichida 150 ayl/min tezlikda siquvchi barabanlar 
aylanadi. Barabanlarning otma Pichoqlari ish vaqtida mahsulotni sovutish
yuzasidan ajratib oladi. TSilindrlar qoPqoq bilan yoPiladi. YUqoridagi tsilindr 
havo krani bilan jihozlangan. 
Ikki sektsiyali sariyog’ hosil qilish uskunasi. 

---

256 
YUqori yog’lili qaymoq nasos bilan Pastki tsilindrga beriladi, baraban va 
tsilindr oralig’ida yuPqa bo’lib sovutiladi. So’ng quvur orqali namakob bilan 
sovutib turiladigan yuqori tsilindrga o’tadi. Tayyor mahsulot vintli regelyatorli 
kran orqali tashqariga chiqariladi. 
Mahsulot harorati 12–17 
0
S, uskuna ichida bo’lishi 3 – 6 minutni tashkil 
etadi. Kerak bo’lib qolsa tsilindr devor oralig’iga issiq suv yoki bug’ berish ko’zda 
tutilgan. 
Sariyog’ ishlab chiqarishni uzluksiz ravishda tashkil etish uchun mashina va 
aPParatlar sistemasiga uzluksiz ishlaydigan sariyog’ tayyorlagich yoki sariyog’ 
hosil qilish uskunasi kiritiladi. 
Qaymoq qabul vannasidan quvursimon Pasterizatorga tushib, 85 
0
S 
haroratda Pasterlanadi. So’ng bak orqali seParatorga berilib, yuqori yog’lili 
qaymoq tarnov orqali bakka tushadi va me’yorlanadi. Sariyog’ hosil qilish 
uskunasidan tayyor mahsulot bo’lib chiqadi.
Nazorat savollari: 
1. Sariyog’ tayyorlash uskunalari turlari. 
2. Uzluksiz sariyog’ tayyorlash uskunasi tuzilishi. 
3. Sariyog’ hosil qilish uskunalari.