I bo’lim. Konserva korxonalari jihozlari

Uzluksiz ishlaydigan frizerlar 
 
Bir tsilindrli uzluksiz ishlaydigan frizer elektrodvigatel bilan xarakatga 
keltiriladi. Meshalka va nasoslar ishga tushiriladi. 
Aralashma birinchi nasos bilan ikkinchi bosqich nasosga uzatiladi.. Ikkinchi 
nasos ikki barobar kuchliroq ishlaydi. SHuning uchun havo klaPani orqali havo 
ham so’riladi. Havo aralashgan aralashma frizerlash uchun tsilindrga beriladi. 
Pichoqlar muzlagan aralashmani qirib oladi. Tayyor mahsulot Patrubka orqali 
chiqib turadi. Frizer quvvati soatiga 250 -300 kg.
Uzluksiz ishlaydigan frizerlar mahsus himoya moslamalari bilan jihozlanadi. 
Muzlash, harorat o’zgarishi natijasida elektrodvigatelga ortiqcha qarshilik Paydo 
bo’ladi. Bu holda ovoz va chiroq hrdamida signal beriladi. SHundan so’ng tsilindr 
devor oralig’i ammiakdan tezda bo’shatiladi va muzlash barxam toPadi. 
Meshalka ham latun (yumshoq) shPilkalar bilan valga mahkamlangan. 
Ammiak sistemasi ham himoya klaPani bilan jihozlangan. 
Muzqaymoqni toblash uskunalari 
 
Toblash kameralarida harorat ni tashkil etadi. Toblash jarayoni muzqaymoq 
turiga qarab 26 soatgacha davom etadi. 
Tez muzlatish aPParati (xladogenerator)–tuzli muz aralashmali bunkerli 
rezervuardan iborat. Aralashma erib –16 
÷
–25
0
S bunker reshetkalari orqali 
aPParatga kirib, muzqaymoq solingan idishlarni yuvadi. 
Muzqaymoq generatorlarda 15– 20 min toblanadi. Eskimogeneratorlar 
karusel, sandiq tiPida bo’ladi. Tez muzlatish uskunalari tvorogli saqlash uchun 
muzlatishda ham qo’llaniladi. 
Nazorat savollari: 
1. Frizer turlari. 
2. Frizer ishlash PrintsiPi. 
3. Eskimogenerator nimaq 
 
8-ma’ruza 
BUG’LATISH USKUNALARI 
 
Bu uskunalar sut va sut mahsulotlaridan suvning bir qismini bug’lantirish 
yo’li bilan kontsentrlash uchun mo’ljallangan. 

---

260 
Bug’lantirish bir va ko’P korPusli aPParatlarda bosim ostida yoki vakuum 
hosil qilib olib borilishi mumkin. 
Vakuum – bug’latish uskunasi vakuum – aPParatlar, kondensatorlar, 
vakuum – nasoslar, bug’ haydash (Parostruynqy) aPParatlar va bog’lovchi 
quvurlar, kommunikatsiyalar, yordamchi moslamalar (tutqichlar, namuna olish 
joylari va kondensatootvodchik) nazorat–o’lchov va boshqarish uskunalaridan 
tashkil toPgan. 
Plenkali vakuum – bug’latish uskunasi. 
Vakuum aPParat kalorizator ( qizdirish kamerasi) va seParatordan (bug’ 
ajratgich) iborat. Qizdirish kamerasi seParatorga nisbatan har –xil satxda 
joylashgan bo’lishi mumkin. Vakuum aPParatlar qizdirish yuzasining joylashishiga 
qarab vertikal, gorizontal va egik (naklonnqy) turlarga bo’linadi. Qizdirish yuzasi 
shakliga asosan ilonsimon, quvurli va Plastinkali bo’ladi. TSirkulyatsiya soniga 
qarab vakuum – aPParatlar ( Pryamotochnqe) to’g’ri yo’nalishli ( mahsulot
qizdirish yuzasidan bir marotaba o’tadi) va ko’P marotaba tsirkulyatsiyalanadigan 
bo’lishi 
mumkin. 
TSirkulyatsiya 
rejimiga 
qarab 
aPParatlar: 
majburiy, 

---

261 
(Prinuditelnaya) 
tabiiy 
tsirkulyatsiyalanish, 
Plenkali, 
tartibsiz 
tabiiy 
tsirkulyatsiyalanishli bo’ladi. 
Vakuum aPParatlar asosan suv bug’i bilan qizdiriladi. Sut sanoatida 
qizdirish yuzasi quvurli, Plastinkali va Plenkali issiqlik almashtirgichlardan 
yasalgan vakuum-aPParatlardan foydalaniladi. 
Plenkali aPParatlarda mahsulot qizdirish yuzasidan yuPqa Plenka 
ko’rinishida oqib tushadi. Sutni quyultirish 2–3 min davom etadi. Mahsulot sifati 
yuqori, suv va bug’ sarfi kamayadi, ko’Pik hosil bo’lishi va yo’qotish kamayadi. 
Plenkali aPParatlar quvurlari (7–8 m) ancha balandligi, rotorlilarda esa – 
konstruktsiyaning murakkabligi va qimmatligi ularning kamchiligidir. 
Plenkali aPParat ko’tariluvchi Plenka bilan quyidagi qismlardan iborat: 
qizdirish kamerasi, otboynik va (brqzgootdelitel) tomchi ajratuvchi bilan seParator, 
Pastki kamera. Qizdirish kamerasi konstruktsiyasi quvurlar to’Plamidan (5 – 8m)
iborat. Ularning tomonlari reshetkalarga (razvaltsovkaga) biriktirilgan. 
Eritma Pastki kameraga o’rnatilgan shtutser orqali qizdirish kamerasi 
quvurlariga kiradi. Quvur balandligining ¼ - 1/5 qismida qaynay boshlaydi. 
Ikkilamchi bug’ katta tezlikda o’z ortidan eritmani yuPqa Plenka tarzida quvur 
Perimetri bo’ylab ergashtiradi. YUqoriga xarakatlanayotganda namlik bug’lanadi. 
Hosil bo’lgan bug’ suyuqlik aralashma gorizontal disk (loPastlariga) Parraklariga 
urilib aylanma xarakatga keladi va Periferiyaga sochiladi. Ikkilamchi bug’ tomchi 
ajratuvchidan o’tib, aPParatdan shtutser orqali chiqib ketadi. Bug’latilgan mahsulot 
seParatorning tag qismidagi shtutserdan chiqarib olinadi. SHunday qilib bug’lanish 
yuPqa qavatda qizdirish kamerasi quvuridan bir marotaba o’tishda 60 -90 sek 
ichida amalga oshiriladi. 
Vakuum aPParatlar asosan suv bug’i bilan qizdiriladi. Sut sanoatida 
qizdirish yuzasi quvurli, Plastinkali, va Plyonkali issiqlik almashtirgichlardan 
yasalgan vakuum – aPParatlardan foydalaniladi.
Plyonkali aPParatlarda mahsulot qizdirish yuzasidan yuPqa Plyonka 
ko’rinishida oqib tushadi. Sutni quyultirish 2 – 3 min. davom etadi. Mahsulot sifati 
yuqori, suv va bug’ sarfi kamayadi, ko’Pik hosil bo’lishi va yo’qotish kamayadi.
Plyonkali aPParatlar quvurlari (7–8 m) ancha balandligi, rotorlilarda esa – 
konstruktsiyaning murakkabligi va qimmatligi ularning kamchiligidir. 
Plyonkali aPParat ko’tariluvchi (vosxodyashey) Plyonka bilan quyidagi 
qismlardan iborat: qizdirish kamerasi, otboynik va (brqzgootdelitel) tomchi 
ajratuvchi bilan seParator, Pastki kamera. Qizdirish kamerasi, konstruktsiyasi 
quvurlar to’Plamidan (5 – 8 m) iborat. Ularning tomonlari reshetkalarga 
biriktirilgan. 

---

262 
Vakuum – bug’latish uskunasining texnologik sxemasi A2 – OVV – 4. 
Eritma Pastki kameraga o’rnatilgan shtutser orqali qizdirish kamerasi 
quvurlariga kiradi. Quvur balandligining - 
−
4
1
5
1
qismida qaynay boshlaydi. 
Ikkilamchi bug’ katta tezlikda o’z ortidan eritmani yuPqa Plyonka tarzida quvur 
Perimetri bo’ylab ergashtiradi. YUqoriga xarakatlanayotganda namlik bug’lanadi. 
Hosil bo’lgan bug’suyuqlik aralashma gorizontal disk (loPastlariga) Parraklariga 
urilib aylanma xarakatga keladi va Periferiyaga sochiladi. Ikkilamchi bug’ tomchi 
ajratuvchidan o’tib, aPParatdan shtutser orqali chiqib ketadi. Bug’latilayotgan 
mahsulot seParatorning tag qismidagi shtutserdan chiqarib olinadi. SHunday qilib 
bug’lanish yuPqa qavatda qizdirish kamerasi quvuridan bir marotaba o’tishda 60–
90 sek ichida amalga oshiriladi. 
Tashqi qaynatgich va oqar Plyonkali kamerasi konstruktsiyasi o’xshash, 
faqat seParator ustida joylashgan. 
Mahsulot shtutser orqali yuqoridan nasos bilan qizdirish kamersi quvurlariga 
xaydaladi. YUPqa Plyonka bo’lib oqib tushgach bug’suyuqlikli aralashma 
seParatorga kiradi. Bu yerda ikkilamchi bug’ va tayyor mahsulot o’zlariga mos 

---

263 
shtutserlardan chiqib ketadi. Qizdirish bug’i quvurlar oralig’iga beriladi. 
Kondensat shtutserdan chiqib ketadi. APParat uzluksiz ishlashga mo’ljallangan. 
Diskli markazdan qochma Purkagich. 
Rotorli aPParatlarda valga o’rnatilgan rotorlar aylanib turib mahsulotni 
devorlarga sochish natijasida yuPqa Plyonka hosil bo’ladi. mahsulotning qizdirish 
yuzasi bilan kontaktda bo’lish davri 5 – 25 sek. Bug’latilgan mahsulot Parraklar 
(loPast) yordamida qirib olinadi va aPParat Pastki chiqarib olinadi. 
Sut sanoatida vakuum – bug’latish qurilmalarining 1,2,3 korPusligi 
qo’llaniladi.