I. Булим. Бухгалтерия хисоби

 
Pul mablag‘lari 

---

134 
‘shimcha mahsulotlar qiymatidan tashkil topadigan iste’mol qiymatdan 
‘lar va ishchi kuchini hisobga olish, ikkinchidan, ishlab chiqarilgan 
‘ladi. 
‘lchovlarda hisobga olinadi. Xarajatlarni qiymat o‘lchov birligida hisobga 
‘lgan mahsulotlarning tannarxi haqida pul ifodalarida (xarajat sarflarini 
solishtirish imkoniyatini beradigan) ma’lumot olish imkoniyatini beradi. 
Korxona pul mablag‘lari ta’minot va tayyor mahsulotlarni sotish 
bosqichlarida ishtirok etib, ta’minot bosqichida, korxona o‘ziga zarur 
‘lgan moddiy boyliklarni sotib oladi, sotish bosqichida esa, ishlab 
chiqarish jarayonida yaratilgan mahsulotlar iste’molchilarga sotilib, 
korxona moddiy zahiralari pul shakliga aylanadi. Korxonaning ta’minot, 
sobga olish deganda shu jarayonlar bilan bog‘liq bo‘lgan xo‘jalik 
‘jalik faoliyatini yakunlovchi bosqichi bo‘lib hisoblanadi. Sotish 
jarayonining yakunlanishi moddiy ishlab chiqarish sohasida yaratilgan 
sof daromadni taqsimlash imkonini beradi. Korxona mablag‘larining 
yuzaga keltiradi. Bunday aloqalar mol yetkazib beruvchilar va xaridorlar 
bilan ta’minot va mahsulotlarni sotish jarayonida, bank muassasalari 
‘lovlarni amalga oshirish paytida sodir bo‘ladi. Korxona xo‘jalik aloqalari 
buxgalteriya hisobida, korxona mablag‘larini aylanish davrining tegishli 
‘lgan paytda aks ettiriladi. 
‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatida mavjud bo’lgan mablag‘lardan 
hisobi barcha xo‘jalik operatsiyalarini yaxlit, uzluksiz, hujjatlar asosida 
hisobga olish yo‘li bilan buxgalteriya axborotini yig‘ish, qayd etish va 
umumlashtirishning tartibga solingan tizimi bo’lib, xo‘jalik operatsiyasini 
buxgalteriya hisobining kamida ikkita schyotida bir vaqtda va o‘zaro 
bog‘liq holda pulda baholab aks ettirish yo‘li bilan ikki yoqlama yozuv 
u
s
u
l
i
d
a
y
30
О‘zbekiston Respublikasining Buxgalteriya hisobi tо‘g‘risidagi Qonunning 4-moddasi. 

---

135 
‘jalik jarayonlari buxgalteriya hisobining obyekti sifatida namoyon