I. M. Mustafayev O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi Botanika instituti katta

Tallom 
– suvo‘tlarning bir va ko‘p hujayradan 
tuzilgan, to‘qima va organlarga bo‘linmagan 
tanasi.
Teriologiya 
– biologiyaning sutemizuvchilar
sinfini oʻrganuvchi sohasi.
Tigmotropizm
– o‘simlik organining qattiq jism
-
ga tegishi natijasida buralib, ilashib o‘sishi.
Tolerantlik 
– ekologik omillarining tirik orga-
nizmlar yashashi mumkin bo‘lgan chidamlilik
chegarasi zonasi.
Transpiratsiya 
–
 
o‘simliklarning suv bug‘latish 
jarayoni.
Trofik darajalar 
– oziq zanjirida turlarning 
joylashgan o‘rni.
Tropizm
– fizik, kimyoviy va boshqa qoʻzgʻa-
tuvchilarning bir yoqlama taʼsirida o‘simlik 
organlarining mos ravishda oʻsishi. 
Vibrissa 
sutemizuvchilar og‘zi va ko‘zlari atro-
fida joylashgan uzun qillar bo‘lib, tuyg‘u 
sezish vazifasini bajaradi.
Xazonrezgilik 
– o‘simliklarning barg to‘kish 
orqali qishki tinim davriga tayyorlanishi.
Xemotaksis 
– erkin harakatlana oladigan sodda 
organizmlarning kimyoviy moddalar ta’sirida 
harakatlanishi.
Xromosoma
– (yunoncha 
xroma
– “bo‘yoq”, 
soma
– “tana”) yadro bo‘linishidan oldin xro
-
matinning kuchli spirallashuvi, kaltalashuvi, 
yog‘onlashuvidan hosil bo‘ladigan struktura.
Zamburug‘lar
– tayyor oziq moddalar bilan 
oziqlanadigan geterotrof organizmlar.
 
Zoologiya
(yunoncha 
zoon
– “hayvon”, 
logos
– 
“ta’limot”)
 
– hayvonlar morfologiyasi, 
anatomiyasi, fiziologiyasi, ekologiyasi va 
sistematikasi haqidagi fan.

---

O‘quv nashri
BIOLOGIYA
Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining
7-sinfi uchun darslik
Muharrir
Orifjon Madvaliyev
Badiiy muharrir
Sarvar Farmonov
Texnik muharrir
Akmal Sulaymonov
Rassom-dizayner
Dilmurod Mulla-Axunov
Sahifalovchi
Hilola Sharipova
Musahhih
Xurshidbek Ibrohimov 
Bosishga 16.07.2022-yilda ruxsat etildi. Bichimi 60x84 1/8.
“Cambria” garniturasi. Kegli 12. Ofset bosma.
Shartli bosma tabog‘i 20,46. Nashriyot-hisob tabog‘i 21,59.
Adadi nusxa. Buyurtma №

---

ljaraga berilgan darslik holatini ko‘rsatuvchi jadval
№
O‘quvchining ismi va 
familiyasi
O‘quv 
yili
Darslikning 
olingandagi 
holati
Sinf 
rahbari-
ning 
imzosi
Dаrslikning 
topshirilgan-
dagi holati
Sinf 
rahbari-
ning 
imzosi
1
2
3
4
5
6
Dаrslik ijаrаgа bеrilib, o‘quv yili yakunida qaytarib olinganda 
yuqoridagi jadval sinf rahbari tomonidan quyidagi baholash
mezonlariga asosan to‘ldiriladi:
Yangi
Darslikning birinсhi mаrоtаbа foyda