Faoliyat mahsulini tahlil qilish metodi. Inson xotirasi, tafakkur, qobiliyat va xayolining xususiyatlarini aniqlash maqsadida bu metod yosh davri psixologiyasida keng qo‘llanadi. Bolalar chizgan rasmlar, yasagan o‘yinchoqlar, metodlar, yozgan she’rlarni tahlil qilish orqali, badiiy va adabiiy qobiliyati, ijodiy hayoli yuzasidan materiallar to‘plash mumkin. Mazkur metoddan foydalanishda mahsulotni yaratgan shaxs bevosita ishtirok etmaydi. Ob’ekt bilan sub’ek to‘rttasida muloqot o‘rganish uchun shaxsning psixikasi to‘g‘risida sirtdan muayyan xukm va xulosa chiqariladi.
Bular turli yoshdagi jinsdagi odamlar, har xil kasb egalari tomonidan yaratilgan bo‘lishi va shunga ko‘ra shakli, mazmuni, sifati, originalligi, katta-kichikligi, harakteri bilan bir-biridan keskin tafovut qilishi mumkin.
Ijodiy faoliyat mahsullarini tahlil qilish orqali bolalar, o‘quvchilar, talablar, konstruktorlar, olimlar, hunarmandlar, ishchilar psixik xususiyatlari to‘g‘risidagi ma’lumotlar to‘plash mumkin.
Lekin insondagi psixik o‘zgarishlar, kamol topish va bularning kechishini ifodalovchi materiallar yig’ish uchun bu metodning o‘zi yetmaydi. Shuning uchun inson psixikasini o‘rganish maqsadida boshqa metodlardan ham foydalanish ma’qul. Faoliyat maxsulini o’rganish orqali maktabgacha yoshdagi bolalarni o’rganish haqida gap ketganda, birinchi navbatda, bolalarning tasviriy faoliyati maxsullarini taxlil qilish nazarda tutiladi. Shu tufayli tasviriy faoliyat maxsullarini o’rganishga asoslangan metodlar o’z nomi bilan grafik metodlar deb ataladi. Grafik metodlar o’z ichiga rasm chizish metodikalari - «Odamni chizin , «Avtoportret», «Erkin mavzudagi rasm», «Dunyo rasmi», «Oila rasmi», «Oilaniing kinetik rasmi», "Uy, daraxt, odam» - «Geometrik shakllardan odam rasmini yig’ish» , «Daraxt» grafik testi, «Grafik diktant» va boshqalarni oladi. Yukorida tilga olingan metodik vositalar adabiyotlarda batafsil taxlil etilgan.
Dostları ilə paylaş: |