2)
Realla dırmanın t yini, f rdin real traf mühit raitind n etm sini t yin edir. real traf
mühit sosial kontekst daxil etdiyi üçün realla dırma insanın ya adı ı aktual raitd “h yati
v ziyy t c lb edilm ” v ya “h yat t crüb si” kimi anla ılır
14
. Bu raitl r traf faktorları -
“ traf mühit faktorları” t kilinin istifad si il kodla dırılmalı olan fiziki, ictimai mühitin,
ünsiyy ti v quruculuq dünyasının bütün aspektl rini daxil edir.
3)
Potensial bacarıq (kapasitet) t yini f rdin h r hansı bir m s l v ya h r k tin öhd sind n
g lm si v ya h ll etm k bacarı ını t yin edir. Bu parametr f rdin bu domend v bu an ld
ed c yi f aliyy tin n yüks k d r c sini ks etdirm k üçün t yin olunub. F rdin bacarı ının
qiym tl ndirilm si üçün, onun bacarı ına müxt lif
trafların b rab r olmayan t sirini
neytralla dırmaq üçün “standart” trafın olması vacibdir. Bel standart traf a a ıdakılarda
ola bil r: a) ad t n potensial bacarı ın testl dirilm si; ba ver n aktual traf; v ya b) bu
mümkün olmayan halda bel , eyni t sir göst r n traf hesab edilir. Bu cür traf “tipik” v ya
“standart”
traf adlandırıla bil r. Bel likl , potensial bacarıq f rdin mü yy n
raitind
bacarı ını
ks etdirir. Bu mü yy n olunmu
raitl r müxt lif ölk v insanlar üçün bir
birind n f rql nm m lidirl r, bu da ki, Beyn lxalq müsabiq l r keçirm y imkan yaradacaq.
traf mühit raitinin tipik v ya standart xüsusiyy tl ri t snifatda t qdim olunan traf mühit
faktorlarında kodla dırıla bil r. Potensial bacarıq v realla dırma arasında f rqlilik real tipik
traf mühit faktorlarının müxt lif t sirini
ks etdirir v bununla da f rdin daha çox
realla ması m qs dil bu traf mühit d yi k nlikl rin istiqam tini göst rir.
4)
Potensial bacarı ın v realla dırmanın h r iki t yinedicil ri g l c kd köm kçi vasit l r v
k nar yardım hesabından, el c d onlarsız istifad oluna bil r. Halbuki köm kçi vasit l r v
14
“ tirak” anlamı c lb edilm fikrin daxildir. “C lb edilm ” anlamının b zi t qdim edilmi variantları “i tirak
etm k”, “qo ulma” v ya “h yat sferalarında m
ulluq”, “ehtiyatlara lyet rliyin olması v ya ld edilm si” kimi
s sl nir. C dv l 2-nin informasiya paneli ç rçiv l rind i tirakın yegan v mümkün indikatoru realla dırma
göst ricisidir. Bu, i tirak avtomatik olaraq realla dırmaya b rab rdir dem k deyil. C lb edilm fikri subyektiv c lb
edilm anlamından f rql ndirilm lidir. C lb edilm ni ayrıca kodla dırmaq ist y nl r
lav 2-d ki kodla dırma üzr
r hb rlikd n istifad etm lidirl r.