Ichki va ziyorat turizmi tushunchasi va uning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati
Yüklə 1,64 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Student visa”
- Academic visa”
- Medical visa”
- 2.1.2-rasm 2022-yilda ichki turizm ko’rsatkichlar
|
2.1.1-jadval19
2019-yil 1-fevraldan boshlab fuqarolari uchun 30 kun muddatga vizasiz rejim joriy qilinadigan mamlakatlar ro’yhati
Quyida vizasiz borish mumkin bo‘lgan davlatlar ro‘yxati keltirilgan: Shuningdek, 33 ta davlatda soddalashtirilgan viza tartiblari o‘rnatilgan. O‘zbekiston fuqarolari ushbu davlatlarga oldindan viza olmasdan borishlari mumkin. Biroq vizalar belgilangan mamlakatga kelganda yoki oldindan onlayn tarzda olinishi lozim bo‘ladi20.
O‘zbekiston Respublikasiga tashrif buyuruvchi xorijiy fuqarolarning ayrim guruhlari uchun qo‘shimcha (elektron bo‘lmagan) kirish vizalari toifalarini joriy etilgan “Vatandosh” — O‘zbekiston Respublikasida tug‘ilgan shaxslar va ularning oila a’zolari uchun O‘zbekiston Respublikasi fuqarosi bo‘lgan va uning hududida doimiy yashovchi qarindoshlarining taklifnomasi asosida beriladigan 2 yillik viza “Student visa” — O‘zbekiston Respublikasining ta’lim muassasalari, tasarrufida ta’lim muassasalari bo‘lgan vazirliklar, idoralar va tashkilotlarning iltimosnomasiga ko‘ra O‘zbekiston Respublikasi hududida joylashgan ta’lim muassasalariga qabul qilingan xorijiy talabalarga beriladigan bir yillik viza “Academic visa” — O‘zbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasi, O‘zbekiston Respublikasidagi ilmiy-tadqiqot tashkilotlari, oliy ta’lim muassasalari, vazirlik yoki idoralar iltimosnomasiga ko‘ra 3 oydan 2 yilgacha bo‘lgan muddatga beriladigan viza “Medical visa” — tibbiy muassasaning taklifiga binoan davolanish uchun O‘zbekiston Respublikasiga kiruvchi xorijiy fuqarolar uchun 3 oygacha bo‘lgan muddatga beriladigan viza “Piligrim visa” — O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mita va turistik faoliyat subyektlarining arizasiga ko‘ra O‘zbekistonning madaniy-tarixiy va diniy merosi, an’analarini o‘rganish maqsadida kiruvchi xorijiy fuqarolar uchun 2 oygacha muddatga beriladigan ziyorat viza “Investment visa” — xorijiy investitsiya kiritish vaqtida O‘zbekiston Respublikasida belgilangan bazaviy hisoblash miqdorining kamida 8 500 baravarida xo‘jalik jamiyatlarining aksiyalari va ulushlarini sotib olish, muddatini uzaytirish muddati uch yilgacha 2.1.2-rasm 2022-yilda ichki turizm ko’rsatkichlar Ko‘rinib turibdiki, 2022-yilda mehnat jamoalari sayohati; 2-“Ayyollar daftari” ga kiritilgan xotin-qizlar sayohati; 3-notinch va kam ta’minlangan oilalarni qo‘llab-quvvatlash maqsadida «Oilaviy sayohat» turistik paketlari, 4 -yoshlar hamda nuroniylar sayohati, 5-mahalliy aholi sayohati o‘rin olgan. «O‘zbekiston bo‘ylab sayohat qil» dasturi doirasida 2022 yilda 11,4 millionta ichki sayyohat amalga oshirildi. Qayd etilishicha, bu ko‘rsatkich 2021 yilga nisbatan 1,9 barobar ko‘p. Eslatib o‘tamiz, 2022 yil 1 sentabrdan ichki sayohat xarajatlarining bir qismi keshbek sifatida qaytarilishi yo‘lga qo‘yilgan. «O‘zbekiston bo‘ylab sayohat qil» dasturi doirasida 2022 yilda 11,4 millionta ichki sayyohat amalga oshirildi.Bu yil yurtboshimiz tomonidan xam katta e’tibor qaratilmoqda.Mahalliy sayyohlarni xam ortishi yanada quvonarli xolat.Mazkur tizimga ko‘ra, «O‘zbekiston bo‘ylab sayohat qil!» dasturi doirasida «Sayohat qil va keshbek ishla» shiori asosida respublika hududlari bo‘ylab ichki sayohatlarni amalga oshirgan mamlakat fuqarolariga xarajatlarining bir qismi qaytarib beriladi.21 Bu esa sayohatchilarni yanada o‘ziga tortadi va endilikda sayohatchilar mehmonxona va yo‘l xarajatlarini bir qismini keshbek orqali qaytarib olishlari mumkin. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 30-apreldagi “Ichki turizm xizmatlarini diversifikatsiya qilishga oid qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi 232-sonli qaroriga muvofiq Madaniyat va turizm vazirligi hamda Davlat soliq qo‘mitasi hamkorligida “Keshbek” tizimi taqdim etilmoqda.Endi sayohat avvalgidan ko‘ra arzonroq bo‘ladi. Bu xam sayohat qiluvchilarni sonini ortishiga va ichki turizmni rivojiga ta’sir qiladi. “Sayohat uchun keshbek” platformasi bilan ishlash juda oson. Buning uchun Siz: – Soliq.uz mobil ilovasini yuklab olasiz; – mobil ilova xizmatidan foydalanish uchun FaceID orqali shaxsingizni tizimda tasdiqlaysiz; – sayohat yo‘nalishini va boshlanish sanasini tanlaysiz; – keshbeklarni yig‘ish uchun fiskal cheklarni skanerlash orqali avia, temir yo‘l yoki avtobus biletlarini ilovaga kiritasiz; Keshbek tizimi Davlat soliq qo‘mitasining maxsus mobil ilovasi (SoliqUz) bilan integratsiya qilingan bo‘lib, xarajatlar haqqoniyligi mobil ilova yordamida tekshirilib, xarid chekining matritsali shtrix kodini (QR-kod) hamda mahalliy turistlarning doimiy yashash joylarini ko‘rsatish orqali sayohatlar ro‘yxatdan o‘tkaziladi. Sayohat xarajatlarini qaytarish sayohat qilish davomida bir vaqtning o‘zida quyidagilar nazarda tutilganda amalga oshiriladi: -avia, temir yo‘l va avtobusdan foydalanish; – joylashtirish vositalari xizmatlaridan foydalanish; – madaniyat tashkilotlariga tashrif buyurish. Sayohat xarajatlarini qaytarish har bir turistga quyidagi miqdorlarda amalga oshiriladi: – aviaqatnov orqali borib-kelish chiptasi narxining 15 foizi, lekin 150 ming so‘mdan oshmagan miqdorda; – temir yo‘lda yoki avtobusda borib-kelish chiptasi narxining 15 foizi, lekin 80 ming so‘mdan oshmagan miqdorda; – joylashtirish vositasida tunab qolish xarajatining 15 foizi, lekin 80 ming so‘mdan oshmagan miqdorda; – teatr, muzey, sirk va badiiy galereyalarga har bir tashrif chiptasi narxining 50 foizi, lekin 20 ming so‘mdan oshmagan miqdorda. Sayohat xarajatlari faqatgina platforma orqali amalga oshirilgan ichki sayohatlar uchun uning yakuni bilan mahalliy turistlarning bank kartalariga qaytariladi.22 Kirish turizm xizmatlari eksporti yillar kesimida (ming nafar)2.1.1-jadval23
2.1.2- jadval 2.1.3-rasmlar24 Umumiy qilib aytadigan bo‘lsak, ilmiy-tadqiqot muassasalari va mutaxassislarning maʼlumotlariga ko‘ra, bugungi kunda turizmning rivojlanish yo‘nalishlari va istiqbollari tabiat qonuniyatlari va barqarorligi bilan bogʼliq holda shakllanmoqda. Afsusuki O‘zbekistonda o‘tayotgan bir-xaftalik sayohatni 2 kuni Xiva shaxrimizga to‘g‘ri keladi vaholanki o‘lkamizda borib ko‘rish yoki dam olish uchun vaqt o‘tkazish uchun joylar ko‘p. Xozirda turistik firmalar va turoperatorlar ushbu kunlarni uzaytirishga xarakat qilishmoqda. Shuni tan olib aytish kerakki turistlarni uzoqroq olib qolish va va xizmat ko‘rsatish borasida Samarqand va Buxoro bizdan ancha ilgarilab ketgan. Shu sababdan xam u yerda xizmat ko‘rsatish soxasida bizdan ancha ustunlikni ko‘rish mumkin. Xiva esa yodgorliklar ko‘pligi va asosan tarixiy shaharni yaxshi saqlanganligi bilan ustunlikka ega.Bu yerga tashrif buyuruvchilar ko‘z oldida o‘tmish hayotini to‘la gavdalantira oladilar va katta taassurot bilan qaytadilar.Shuning uchun xam biz turizm soxasiga va qadimiy boyligimizga e’tiborni kuchaytirishimiz lozim. So‘nggi yillarda O‘zbekistonda turizmning ilmiy va metodologik asoslarini ochib berishga qaratilgan bir qator ilmiy izlanishlar olib borildi, nomzodlik va magistrlik dissertatsiyalari himoya qilindi, ilmiy va o‘quv adabiyotlar nashr qilindi. Аnʼanaviy ustoz-shogird tizimida turizmnning nazariy jihatlari o‘rganildi va amaliy jihatdan muhim ahamiyat kasb etdi. Ma’lumotlarni tahlil qiladigan bo‘lsak, so‘ngi yillarda O‘zbekistonga va Xorazm viloyatiga qo‘shni davlatlardan tashrif buyuruvchilar soni ortganini ko‘rishimiz mumkin. 2019-yil turizmni eng baland cho‘qqisi bo‘lgan desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Shundan keyin pandemiya sabab biroz pasayish bo‘lganini ko‘rishimiz mumkin.Shunga qaramay to xozirgacha qo‘shni davlatdan keluvchi sayyohlar yetakchilik qilmoqda.
Yüklə 1,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|