Ichki va ziyorat turizmi tushunchasi va uning ijtimoiy-iqtisodiy mohiyati

1.3 O‘zbekiston da ichki va ziyorat turizmni rivojlantirishda xorijiy tajribalar

O`zbekistonda ichki va ziyorat turizmini rivijlantirishda albatta biz bizdan ancha ilgarilab ketgan Yevropa davlatlari tajribalariga suyanamiz. Bu borada esa eng yaxshi tajribalardan biri bo’lgan 2018 yilda Yevropa Komissiyasi Yevropa uchun birinchi marta Yevropa Ittifoqi miqyosida boshlagan tanlovni misol qilishimiz mumkin. Bu tanlov aqlli turizm poytaxti deb nomlanadi. 2021-yilda 2022-yilgi Yevropa aqlli poytaxti uchun tanlov e’lon qildi 16 mamlakatdan 30 ta shahar o‘z arizalarini taqdim etdi. Bordo (Frantsiya) va Valensiya (Ispaniya) 2022-yilda Yevropaning aqlli turizm poytaxti unvonini qo‘lga kiritdi.

2022 yilgi eng yaxshi amaliyotlar toʻplami shaharlardagi ilovalardan olingan ma’lumotlar
tanlovga taqdim etiladi. Hisobotda har birida eng yaxshi tajribalar tanlab olinadi va quyidagi kategoriyalar( Mavjudlik, Barqarorlik, Raqamlashtirish, Madaniy meros va ijodkorlik) va faqat shaharlar o'z arizalarida taqdim etgan ma'lumotlarni taqdim etadi va ularga tayanadi.
1 MAVJUDLIK
Shahar qanday resurslarga jismoniy va ruhiy jihatdan qulay bo'lishi kerak
yoshidan, ijtimoiy yoki iqtisodiy holatidan qat'i nazar, maxsus kirish ehtiyojlari bo'lgan sayohatchilar va ularda nogironlik bormi yoki yo'qmi? Mavjud bo'lish oson bo'lish demakdir.Turli transport turlari orqali va kuchli transport tizimi bilan o’ralgan atrofida shahar. Infratuzilma qanday ko'rinishga ega va shahar qanchalik qulay - mashinada, poezdda, samolyot va velosipedmi? Infratuzilmaning o'zidan tashqari, qanday qilib turizm takliflarini berishingiz mumkin to'siqsiz, jismoniy va ruhiy jihatdan?
Foydalanish imkoniyati nafaqat to'siqsiz manzil bo'lishni, balki quyidagilarni o'z ichiga oladi: ko'p tilli va masalan, barcha sayohatchilar uchun raqamli xizmatlar mavjud yoki yo’qligi
2 Barqarorlik
Tabiiy muhitni saqlash va yaxshilash uchun shahar qanday imkoniyatlarga ega
iqtisodiy va ijtimoiy-madaniy taraqqiyotni saqlab qolgan holda va resurslar
muvozanatli yo'l.Tabiiy resurslar (shu jumladan innovatsion ekologik jihatdan qulay chora-tadbirlar) turizm destinatsiyasida boshqariladi va resurslardan samarali foydalanish choralari mavjudmi,amalga oshirilgan va iqlim o'zgarishiga qarshi kurashish yoki moslashishga qaratilgan harakatlar barqarorligi bundan ham uzoqroq-turizm mavsumiyligini kamaytirishga qaratilgan chora-tadbirlar mavjudmi va mahalliy aholini jalb qilish kerakmi? Turistik yo'nalish sifatida shaharlar qanday hissa qo'shishi mumkin.
Shu sababli, barqaror bo'lish nafaqat tabiatingizni boshqarish va himoya qilishni anglatadi
resurslarni shahar sifatida, lekin mavsumiylikni kamaytirish va mahalliy hamjamiyatni o'z ichiga oladi.
3 RAQAMLASHTIRISH
Shahar sayyohlik korxonalarini raqamli ko'nikmalarni rivojlantirish va ulardan foydalanishda qo'llab-quvvatlanyaptimi va jihozlar shahar turizm xizmatlarini raqamlashtirishni qanday qo‘llab-quvvatlaydi?
Raqamli turizm innovatsion turizm va mehmondo'stlik ma'lumotlari, mahsulotlar,
asoslangan yechimlar va raqamli vositalar orqali iste'molchilar ehtiyojlariga moslashtirilgan xizmatlar, joylar va tajribalar. Bu manzillar bo'yicha raqamli ma'lumotlarni taqdim etish haqida, diqqatga sazovor joylar va sayyohlik takliflari, shuningdek, jamoat transporti va qurilishi haqida ma'lumot, attraksionlar va turar joylarga raqamli kirish.
4 MADANIY ME`ROS VA IJOD
Shahar o'zining madaniy merosi va ijodiy industriyasidan oqilona foydalanayaptimi?
Boyitilgan turizm tajribasi tan olish uchun qanday harakatlar amalga oshiriladi va
san'at, tarix va madaniyatning moddiy va nomoddiy merosini o'z markaziga kiritish
va atrofidagi obyektlar, rivojlangan turizm taklifidami?
Madaniy meros va ijodkorlikka e'tibor uni himoya qilish va undan foydalanishni anglatadi
mahalliy meros, shuningdek, belgilangan joy manfaati uchun madaniy va ijodiy boyliklar,
sanoat va sayyohlar sonini nazoratga olishni taqozo etadi.