часть
1
«
Научный импульс
»
Мая
, 2023
59
Identification and authentication ensure data protection and access to the system is confidential and secure. They play an important role as a key part of cyber security. Individuals and entities use identification and authentication protocols to control access to information, provide security to it, and protect information exchange processes. Keywords: Identification, Authentication, Information system, Identification protocols, Authentication methods, Privacy. KIRISH Kiberxavfsizlik sohasida identifikatsiya va autentifikatsiya tushunchalari muhimlik
kazgan holda, ularning afzalliklar va kamchiliklariga o'rtacha qaraydiganicha yodda
tutishimiz lozim. Quyidagi afzalliklar va kamchiliklar ma'lumotlarni himoya qilishda
identifikatsiya va autentifikatsiya tizimlarining muhimligini belgilaydi:
AFZALLIKLAR 1. Maxfiylik: Identifikatsiya va autentifikatsiya protokollari maxfiylikni ta'minlashga
imkon beradi. Parol, asosiy kalit yoki biometrik ma'lumotlar kabi maxfiylik kalitlari
foydalanuvchilarning identifikatsiya va autentifikatsiyasini muhim sifatida saqlashga
yordam beradi.
2. Aniq va unikal identifikatsiya: Identifikatsiya tizimi unikal identifikatorlar yaratishga
imkon beradi, bu esa foydalanuvchilarni to'g'ri va aniq aniqlashni ta'minlaydi. Bu esa
ma'lumotlarni xavfsiz va to'g'ri foydalanishga imkon beradi.
3. Avtomatik tizimlar: Identifikatsiya va autentifikatsiya tizimlari avtomatlashtirilgan
bo'lishi, ishga tushish jarayonlarini tezlashtiradi va foydalanuvchilar uchun qulaylik
yaratadi. Bu tizimlar yordamida identifikatsiya va autentifikatsiya jarayonlari avtomatik
tarzda amalga oshiriladi, hatto biron bir qo'shimcha tasdiqlash ma'lumotlarini ham talab
qilmaydi.
KAMCHILIKLAR 1. Xavfsizlik risklari: Identifikatsiya va autentifikatsiya tizimlari ham xavfsizlik
rivojlanishiga raqobat qiladigan xavfsizlik risklari bilan birlashishadi. Parol yoki asosiy
kalitning o'zgartirilmay qolishi, biometrik ma'lumotlarining o'zgarishlari yoki identifikatsiya
ma'lumotlarining hususiy axborot tarmog'iga kirishi kabi muammo va xavfsizlik og'irliklari
mavjud bo'lishi mumkin.
2. Yuqori texnologiyalar: Identifikatsiya va autentifikatsiya tizimlarining yuqori
texnologiyalar va yuksek sifatli qurilmalar talab qilishi kamchiliklar bo'lishi mumkin. Bu esa
narxlarning oshishi va qurilmalar bilan ishlovchi xodimlar talabini oshirishi mumkin.
3. Foydalanuvchilarning zaruriy tushunmovchiliklari: Identifikatsiya va autentifikatsiya
protokollari foydalanuvchilar uchun qulay va foydali bo'lishi kerak, aks holda
foydalanuvchilar tizimga kirishda muammo va qiyinchiliklar bilan yuzlashishlari mumkin. Bu
esa tizimning ish faoliyatini ta'sir qilishi va tizimdan bo'sh tashqariga tashlanishlarini
oshirishi mumkin.