Ii bo`lim. 6-Modul. Marketing asoslari

Rasm. Marketingning asosiy kategoriyalari
«Marketing» tushunchasini murakkabligi uni falsafiy, iqtisodiy,
boshqaruv va yuridik jihatlarini ko'rish zarurligiga olib keldi.

Marketing falsafiy ma’noda fikrlash tarzini mujassamlashtiradi.

Umuman olganda marketingga quyidagicha ta’rif berishimiz mumkin:
Marketing - ehtiyoj va muhtojlikni ayriboshlash orqali qondirishga qaratilgan
inson faoliyatining turidir. Marketing vujudga kelishining asosiy sabablaridan
biri bu ishlab chiqarish hajmining ortib borishi, yangi tarmoqlarning vujudga
kelishi, tovar turlarining ko'payishi va tadbirkorlar o'rtasida mahsulotni sotish
muammosining vujudga kelishidir.

Marketing asosida bozorni har taraflama o'rganish yo'nalishlarining
asosiylaridan quyidagilarni ko'rsatib o'tish zarur:

• 
  talabni o'rganish;
  
• 
  bozor tarkibini aniqlash;
  
• 
  tovarni o'rganish;
  
• 
  raqobat sharoitlarini tadqiq qilish;
  
• 
  sotish shakli va uslublarini tahlil etish.
  

Marketing quyidagilarni o'rgatadi:

• 
  bozorni o'rganishni;
  
• 
  uni taqsimlashni;
  
• 
  tovarlarni joylashtirishni;
  
• 
  marketing siyosatini olib borishni;
  
• 
  tovar siyosatini;
  
• 
  narx siyosatini;
  
• 
  taqsimot siyosatini;
  
• 
  siljitish (yo'naltirish) siyosatini;
  
• 
  yuksalish, qo'shimcha xizmatlarni (Plus) - (bunga marka, sotishdan
  keyingi xizmat, kafolat va texnik yordam, etkazib berish, assortiment,
  shaxsiy iste’mol va boshqalarni kiritish mumkin).
  

Marketing korxonalarning bozorda ishlash uslubi, bozor metodologiyasi
bo'lib, iste’molchilar va ularning talab istaklarini o'rganish, ularga mos tovarlar
yaratish, narx belgilash, tovarlarni etkazib berish, taqdim etish, sotish, xizmat
ko'rsatishni uyushtirish usullari, vositalari, tartib-qoidalari majmui hisoblanadi.
Bularning hammasi birinchi asosiy maqsadga talab bilan taklifni o'zaro
muvofiqlashtirishga xizmat qiladi.