Diffuzionizmning asosiy g’oyalari:
Madaniyat ma’lum bir geografik hududda paydo bo’ladigan va
keyinchalik boshqa mintaqalarga tarqaluvchi misoli tirik organizm tarzida
tasavvur etiladi.
Har bir madaniyat o’zining paydo bo’lish hududiga va tarqalish
mintaqasiga egadir. Ushbu madaniyat markazlarini izlab topish va ularni tadqiq
qilish etnologiyaning asosiy vazifasidir.
Madaniyat rivojlanishining asosiy omillari o’zlashtirilgan xususiyatlar va
aralash madaniy elementlar hisoblanadi. O’zaro qorishgan madaniyatlar nafaqat
moddiy madaniyatni, balki ma’naviy madaniyat ko’rinishlari hisoblangan
miflar, e’tiqodlar, odatlar va boshqa shu kabilarni ham jalb etadi.
Har bir madaniyat ko’rinishi bir marta paydo bo’ladi; uning tarqalish
manzarasini tasavvur qilish orqali uning har bir ko’rinishini, dastlabki paydo
bo’lgan hududini aniqlash mumkin
Etnologiyaning asosini
evolyutsionizm asoschilari –
insonda ,
diffuzionistlar –
madaniyatda,
sotsiologiya maktabi vakillari
jamiyatda deb bilganlar.
Sotsiologiya maktabi
Emil Dyurkgeym (1858-1917 yy). va uning Sotsiologiya asari
Sotsiologiya maktabining asosiy g’oyalari: o
Xar bir jamiyatda mazkur jamiyatning muhim asosini tashkil
etuvchi «jamoaviy tasavvurlar» mavjud;
o
madaniyatning funktsiyasi jamiyatni erkinlashtirish va odamlarni
yaqinlashtirishdan iborat;
o
bir jamiyatdan ikkinchisiga o’tish qiyin bir jarayon bo’lib bu ravon
tekis tarzda emas, balki sakrash yo’li bilan amalga oshadi
Etnopsixologiya maktabi
Munozara uchun savollar. 1. Mentalitet so’zini ma’nosi?
2. O’zlikni anglashning sotsiologik talqini?
3. Milliy aloqadorlik jarayonlari?
