Ijtimoiy-iқtisodiy tizimlar va mulkchilik munosabatlari

birinchi 
bosqichini
o’z ichiga olib, bu bosqichda xususiylashtirish jarayoni umumiy uy-joy 
fondini, savdo, mahalliy sanoat, xizmat ko’rsatish korxonalarini hamda qishloq 
xo’jalik mahsulotlarini qayta ishlash tizimini qamrab oldi. Engil, mahalliy 
sanoatga, transport va qurilishga, boshqa tarmoqlarga qarashli ayrim o’rta va yirik 
korxonalar keyinchalik sotib olinish huquqi bilan ko’proq ijra korxonalariga, 
jamoa korxonalariga, yopiq turdagi akstionerlik jamiyatlariga aylantirildi. 
Akstiyalarning nazorat paketi davlat ixtiyorida saqlab qolindi. 
4-chizma. Davlat mulkini xususiylashtirishning usullari. 
Давлат мулкини 
хусусийлаштиришнинг 
усуллари 
Аhолининг айрим ижтимоий 
єатламларига бепул
бериш
Барча жамият аъзоларига сотиш 
Барча жамият аъзоларига бепул 
бўлиб бериш 
Меhнат жамоаларига сотиш 
Меhнат жамоаларига бепул 
топшириш 
Ким ошди савдосида фуqароларга 
ёки юридик шахсларга
сотиш
Hар бир жамият аъзосининг давлат 
мулкини hосил qилишдаги 
иштироки, яъни qўшган hиссасига
qараб бўлиб бериш 
Фойда келтирмаётган
корхонани 
меhнат жамоасига бўлиб бериш 
Корхоналарни кейинчалик меhнат 
жамоалари томонидан сотиб 
олиниши шарти билан ижарага 
бериш 
Чет эл фирмалари ва фуqароларига 
ташqи qарзни узиш эвазига
бериш 
ёки
сотиш
Мулкни бепул бўлиб
бериш
орqали хусусийлаштириш 
Мулкни сотиш орqали 
хусусийлаштириш 
Мулкни бепул бўлиб бериш hамда сотиш 
усулларини уйg`унлаштириш орqали 
хусусийлаштириш 

---

26 
Xususiylashtirishning birinchi bosqichida davlat xalq xo’jaligining iqtisodiy 
jihatdan samarasiz bo’lgan, biroq butun mamlakatning iqtisodiy taraqqiyotida 
muhim rol o’ynaydigan ayrim sektorlarini, ayrim korxonalarni saqlab turishni va 
mablag` bilan ta’minlash vazifalarini o’z zimmasiga oldi. 
Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishning birinchi bosqichi natijasida kichik 
xususiylashtirish amalda tugallandi, davlat mulkini boshqarish va uni 
mulkchilikning boshqa shakllariga aylantirish uchun kerak bo’lgan muassasalar 
tizimi vujudga keltirildi.