Qədim Alban mənbələrindən ən qiymətlisi alban tarixçisi Musa Kalankatlının “Alban tarixi” əsəridir. Musa Kalankatlı VII əsrin sonu – VIII əsrin əvvəllərində yaşamış, “Alban tarixi”nin I və II kitablarını yazmışdır. Əsərin III və IV kitabları isə onun tələbələri tərəfindən kitaba əlavə edilmişdir.“Alban tarixi”ndə Azərbaycan ərazilərində İncil tarixindən X əsrin sonuna qədərki dövrdə baş verən hadisələr haqqında məlumatlar verilir.
Erkən orta əsrin erməni müəlliflərindən Moisey Xorenatsi və Favstos Buzandın kitablarında Azərbaycanda baş verən siyasi hadisələr, müxtəlif tayfalar, etnik adlar haqqında məlumat verilmişdir. Tarixə adı məlum olmayan müəllif tərəfindən yazılmış “VII əsr erməni coğrafiyası” əsərində də Azərbaycan əraziləri haqqında məlumatlar yer almışdır. Qeyd etmək lazımdır ki, adı çəkilən bütün erməni mənbələrində artıq o dövrdən başlayaraq Azərbaycan torpaqlarına iddialar irəli sürülmüşdür. Məsələn, “VII əsr erməni coğrafiyası”nda tarixi həqiqət təhrif olunur, Azərbaycanın (Albaniyanın) qərb ərazilərinin guya Ermənistana mənsub olması kimi əsassız iddia irəli sürülür. Azərbaycan tarixinin öyrənilməsində erməni mənbələrindən müqayisə məqsədi ilə istifadə olunsa da, onlara tənqidi yanaşılmış, əsassız iddialar rədd edilmişdir.
