Ilm-fan va innovatsiya ilmiy-amaliy konferensiyasi

ILM-FAN VA INNOVATSIYA 
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
 
in-academy.uz/index.php/si 
15 
V — (eng yuqori) modellashtirilgan tizimli faoliyat va o‘quvchilar xulq-atvori. Bunda pedagog 
o‘z fanini o‘rgatishdagi yo‘lyo‘riqlarni shunday egallaydiki, natijada u o‘quvchi ehtiyojlarida 
o‘z-o‘zini tarbiyalash, o‘z-o‘ziga ta’lim berish, o‘z-o‘zini rivojlantirish vositasi sifatida xizmat 
qiladi. Pedagogik faoliyat borasida so‘z yuritilganda yuqori mahsuldorlik tushunchasi asosiy 
o‘rinni ifodalaydi. Pedagogik faoliyat boshqa faoliyat turlari kabi o‘z motivatsiyasi, maqsadi, 
predmeti, vositalari, usullari, mahsuli va natijasini aks ettiruvchi psixologik mazmunni 
ifodalaydi. Pedagogik faoliyatning predmeti bo‘lib, shaxs rivojlanishining sharti va asosi 
bo‘lmish ijtimoiy madaniyatni singdirishga qaratilgan o‘quv faoliyatining manbayi 
hisoblanadi. Pedagogik faoliyatning vositalari sifatida ilmiy (nazariy va empirik) bilimlarni 
ko‘rish mumkin. Yordamchi vositalarga esa texnik, kompyuter, grafik vositalarni kiritish 
mumkin. Pedagog faoliyatidagi ijtimoiy-madaniy malakani yetkazish bu tushuntirish, 
ko‘rsatish (illyustratsiya), darslik mashqlarini tahsil oluvchilar bilan birga ishlash, tahsil 
oluvchini bevosita amaliyoti (laboratoriya, amaldagi) va treningdan iborat. Pedagogik 
faoliyatning mahsuli bo‘lib o‘quvchining aksiologik, emotsional mazmuniy, predmetli, 
baholash mezonlarini aks ettiruvchi individual malakasining shakllanganligi hisoblanadi. 
Pedagogik faoliyatning natijasi asosiy maqsaddan kelib chiqqan holda o‘quvchilarning 
shaxsiy, intellektual rivojlanishi, ularni o‘quv faoliyatining subyekti va shaxs sifatida 
shakllanishi hisoblanadi. Pedagogik faoliyatning muhim tarkibiy qismlaridan biri bu 
motivatsiya hisoblanadi. Pedagogik faoliyatda ham o‘quv faoliyatdagi kabi motivatsion soha 
ajratilib ko‘rsatiladi. Bu tashqi va ichki motivlardir. Tashqi motiv sifatida biror-bir narsaga 
erishish istagini, ichki motiv sifatida esa o‘z faoliyatining jarayoni va natijasiga e’tibor berishni 
misol qilish mumkin. Pedagogik faoliyat pedagogik vaziyatdagi turli-tuman xatti-
harakatlarning umumlashmasidan iborat: perseptiv, mnemik, kommunikativ, izlanuvchanlik, 
nazorat qilish, baholash va h.k. Ushbu turlituman faoliyatlarning jamlanmasi bir qancha 
psixologo-pedagogik funksiyalarni belgilab beradi. P.F.Kapterev o‘qituvchiga xos bo‘lgan 
obyektiv va subyektiv xususiyatlarni ko‘rsatib o‘tadi 
O‘quvchi oilasida muammosi bo‘lishi mumkin, bu maktabda bolaning fe’l-atvorida aks 
etadi.Hech qaysi sinifdoshiga qo‘shilmaydi,odamovi , hayolparast bo‘lib qoladi. Shunday 
vaziyatda ham yordam berilmasa suidsid holatiga olib keladi. Qani edi ota-onalar farzand 
tarbiyasiga hozirgi kunda alohida e’tibor bilan qarashganda? Axir, tarbiya bola uchun juda 
ham kerakku! Ayrim ota-onalar o‘qiydida deb shunchaki aytib qo‘yishadi.Lekin hozirgi 
kundagi ayrim yoshlarni ko‘rib achinaman.Negaki, ular tarbiyani telefondan 
olishmoqda.Ko‘plab narsalarni telefondan o‘rganishmoqda.Shuning uchun ham o‘quvchilar 
maktabda o‘qimay qo‘yishgan. 
Xulosa: Pedagogika sohasida hali ancha kamchililar, muammolar talaygina. Lekin, bizning 
ziyolilarimiz bo’lgan ustozlarimiz shu kabi kamchiliklarni bartaraf etish uchun ancha ter 
to’kishmoqda. Samarali mehnat qilishmoqda. O’tgan asrda ham jadidchi ota-bobolarimiz 
pedagogikaning saqlanib qolishiga, millatimizning ilmli, ma’naviyatli bo’lishiga o’zining ulkan 
hissalarini qo’shishgan. Shunday bo’lsa ham hamon shu kabi pedagogikaning psixologik 
muammolari bor. Chunki, bu sohaning oldiga yoshlarni ilmli qilish, tarbiyalash, salohiyatini 
yuksaltirish, tanqidiy fikrlashini oshirish, mustaqil fikrlashga o’rgatish, dunyoqarashini 
kengaytirish, malakali kadrlarni tayyorlash, zamon bilan birgalikda hamnafas bo’lishi kabi 
dolzarb muammolar oldinda turibdi.