İnformasiya axınlarının sxemleri

Coxseviyyeli arxitektura

Coxseviyyeli arxitektura kliyent-server arxitekturasının inkişafı neti�esinde yaranmış ve klassik formada 3 seviyyede teşkil olunur:

-aşağı seviyye - kliyentlerin tetbiqlerini (sorğular ve interfeysler) ehate edir ve tesvir vasitelerinden (PS), tesvir mentiqinden (PL) ve orta seviyyedeki tetbiqi cağırmaq �c�n proqram interfeysinden ibaret olur;

- orta seviyye - tetbiq serverinden ibaretdir. Burada tetbiqi mentiq (BL) yerine yetirilir ve verilenlerin emalı mentiqi (DL) verilenler bazası ile emeliyyatları yerine yetirir;

- yuxarı seviyye - verilenlerin emalı xidmetini (DS) ve fayl emeliyyatlarını (FS) yerine yetiren VB-nin uzaq mesafeli x�susi serverinden ibaret olur.

Funksiyaların 3 seviyyede b�l�şd�r�lmesi coxseviyyeli arxitekturalı şebeke informasiya sisteminin tipik variantıdır. Her seviyyeye uyğun funksiya ayrı�a komp�terde reallaşdırılır. Şekil 1.18-de g�sterilmiş bele modele başqa adla tetbiq serveri modeli ve ya AS-model (Appli�ation Server-Model) deyilir.

AS modelinin merkezi qovşağı tetbiq serveridir. Burada bir nece tetbiqi funksiya reallaşdırılır ve bunlardan her biri ayrı�a xidmet kimi tertib olunur. Tetbiq serveri bir nece ola biler ve bu halda onlardan her biri �z xidmetini teqdim edir. Tetbiq serverinden xidmet teleb eden istenilen proqram onun �c�n   kliyent rolunu oynayır. Tetbiq serverine kliyentden daxil olan sorğular n�vbeye qoyulur ve m�eyyen qayda ile (meselen, �st�nl�k dere�esine g�re) secilib yerine yetirilir.

3-�� (aşağı) seviyyede tesvir funksiyalarını yerine yetiren ve tetbiq serveri �c�n kliyent rolunda cıxış eden komponent adi hala nisbeten bu modelde daha geniş mena daşıyır. O, istifadeci ile interfeysin teşkili �c�n, meselen, istifadeci � şexsden, qurğudan,veri�iden verielenlerin qebulu �c�n istifade oluna biler ve ya istenilen proqram ola biler.

�cseviyyeli arxitekturanın �st�nl�y� onun cevikliyinden ve tetbiq funksiyalarının bir-birinden asılı olmayan 3 hisseye b�l�nmesinin neti�esi kimi �z�n� g�steren universallıqdan ibaretdir. Bir cox hallarda bu arxitektura ikiseviyyeli arxitekturadan daha semereli hesab olunur. 3 seviyyeli arxitekturanın catışmazlığı 2 seviyyeli arxitekturaya nisbeten tetbiq komponentleri arasında informasiya m�badilesine  daha cox resursun teleb olunmasıdır.

�cseviyyeli arxitekturanın reallaşdırılması �c�n proqram vasiteleri nisbeten yeni hesab olunurlar. Bu vasiteler esasen UNİX m�hiti �c�n hazırlanır. Lakin son vaxtlar Windows m�hiti �c�n de bu ��r proqram vasiteleri yaradılmağa başlanmışdır. Bu vasitelere misal olaraq BEA WebLogi� Server, İnprise Appli�ation Server, İBM Web Sphere Appli�ation Server mehsullarını g�stermek olar [6].