İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A
 
 
____________________________________________________________ 369 
koaksial kabeldən, şəbəkənin düyünlərində isə transiverlərdən istifadə olunması 
nəzərdə tutulur. Ethernetin yaradılmasında növbəti addım 1990-cı ildə 10Base-T 
standartının yaradılması olur. Standartda informasiyanın ötürülmə mühiti kimi bir 
cüt ekranlaşmamış kabelin burulmasından (Unshielded Twisted Pair – UTP) 
istifadə olunurdu. Standartın arxitekturası “ulduz” topologiyasina əsaslanırdı. 
Topologiyada hər bir işçi stansiya toplanmış (konsentrasiyalı) məzkəz ilə əlaqə 
saxlayırdı. 
Ethernet texnologiyası
Wi-Fi (Wireless Fidelity – ingiliscədən tərcümədə “naqilsiz keyfiyyət” 
anlamını verir) adı ilə dünyada məşhur olan lokal naqilsiz şəbəkənin yaradılma 
texnologiyasına 1980-cı illərin sonunda başlanılmışdır. Wi-Fi naqılsız şəbəkəsi 
IEEE 802.11 standartı bazasına əsaslanaraq hazırlanmış Wi-Fi Alliance satış 
markasıdır. 
Wi-Fi lokal naqilsiz şəbəkə 1991-ci ildə Niderlandiyanın Niveqeyn şəhərində 
NCR Corporation/AT&T tərəfindən yaradılmışdır. Hazırlanmış şəbəkə ilk dəfə 
kassa aparatları sisteminə qulluq üçün nəzərdə tutulmuşdu.

---

İ N F O R M A T İ K A 
____________________________________________________________ 
370 
Vik Heyz 
Wi-Fi şəbəkəsinin yaradıcısı Vik Heyz (Vic 
Hayes) rəhbərlik etdiyi qrupun köməkliyi ilə IEEE 
802.11b, IEEE 802.11a və IEEE 802.11g 
standartlarının 
hazırlanmasında 
fəal 
iştirak 
etmişdir. IEEE 802.11n standartı 11 sentyabr 
2009-cu ildə təsdiq edildi. Standartdan istifadə 
etməklə verilənlərin ötürülmə sürəti əvvəlki 
standartlarla müqayisədə (maksimal sürət 54 
Mbit/saniyəyə bərabər idi) dörd dəfə artırıldı. 
2011-2013-cü illərdə yeni standart yaradıldı və 
həmin standartın (IEEE 802.11ac standartı 
nəzərdə tutulur) tam qəbulu 2014-cü ilə 
planlaşdırıldı. Yeni standartda informasiyanın 
ötürülmə sürəti Qiqabit/saniyələrlə ölçülməsi 
nəzərdə tutuldu. 
Wi-Fi lokal naqilsiz şəbəkədə fiziki mühit kimi 
radiotezlikli və ya infraqırmızı diapozona malik 
mühiddən istifadə edilir. 
Lokal şəbəkələrdə mərkəzləşdirilmiş və mərkəzləşdirilməmiş iki əsas 
idarəetmə prinsipi mövcuddur.