İnformatika (MÖvzular və testləR) yeniDƏN İŞLƏNMİŞ NƏŞR

İ N F O R M A T İ K A 
____________________________________________________________ 
376 
4.Vicdansız əməkdaşlar tərəfindən müəyyən materialların digər mənbəələrə 
“axıdılması”; 
5.İnzibatı işçilərə hiss ediləcək dərəcədə əlavə xərclərin çəkilməsi. 
İntranetin əsaslı şəkildə planlaşdırılması üçün şırkətdaxili informasiya 
mübadiləsinin məqsədyönlü azaldılması və optimallaşdırılması mütləq yerinə 
yetirilməlidir. 
Lokal və korporativ şəbəkələrin İnternetə qoşulması üçün müxtəlif 
mürəkkəbliyə malik məsələlər həll edilməlidir. Belə ki: 

Şəbəkələr TCP/IP protokolları üzrə təşkil edilməlidir; 

İnternet ünvanları və adları şəbəkənin bütün daxili istifadəçiləri üçün 
alınmalıdır; 

Lokal və ya korporativ şəbəkələr İnternetə fiziki qoşulmalıdır; 

İnternetə qoşulmuş şəbəkədə informasiya ötürülməsinin marşrutu təyin 
edilməli və marşrutlaşdırma idarə edilməlidir; 

Şəbəkə daxilində və şəbəkədən kənar ünvanlar arasında elektron poçtla 
informasiya mübadiləsi reallaşdırılmalıdır; 

İnternet bazasında İntranet texnologiyasına maneəsiz informasiya 
xidmədi təşkil edilməlidir; 

İnternetə qoşulmuş şəbəkənin təhlükəsizlik problemi həll edilməlidir. 
Hazırda informasiya mübadiləsinə ehtiyacın artması və müasir texniki 
nailiyyətlər, qlobal kompüter şəbəkələri dövlətlər arasında əməkdaşlıq 
proqramının həyata keçirilməsinin ayrılmaz tərkib hissələrindən birinə çevrilmişdir. 
Bu məqsədlə elm və təhsilə, biznesə, maliyyəyə, iqtisadi fəaliyyət sahələrinə 
informasiya və s. xidmətləri göstərən çoxlu sayda kompüter şəbəkələri 
yaradılmışdır. 
Heç də təsadüfi deyildir ki, informasiyanın elektron formada ötürülməsini 
təmin edən kommunikasiya vasitələrinin ən böyük istehlakçıları elə bu 
təşkilatlaşdırılmış kompleksləri birləşdirən qlobal kompüter şəbəkələrini milli və 
beynəlxalq miqyasda maliyyə hesablaşmaları aparmağa və geniş informasiya 
resurslarından hərtərəfli istifadə etməyə imkan verir. Bundan başqa qlobal 
kompüter şəbəkələri ticarət və istehsal müəssisələri üçün bütün gün ərzində 
fasiləsiz işləyən “
reklamçı
” funksiyasını da yerinə yetirir. Reklamın belə təşkili 
ucuz başa gəldiyindən hal-hazırda bütün müəssisələr bu xidmət növündən istifadə 
edirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, informasiyanın verilməsinin (ötürülməsinin) 
elektron sistemlərindən istifadə etmədən iqtisadiyyatın idarə edilməsinin müasir 
tələblərə cavab verən mükəmməl bir sistemin yaradılması mümkün deyil. Ona 
görə də idarəetmə orqanları proqram-aparat komplekslərinin əsas istehlakçıları 
olmaqla yanaşı informasiyanın elektron formada ötürülməsinin və kommunikasiya 
vasitələrinin tətbiq edildiyi əsas sahələrdir. 
Ən geniş yayılmış qlobal şəbəkə İNTERNETdir. 

---