93. Biznes-modelnibiznes-rejagaaylantirish. Biznes - innovatsion loyiha rejasi - bu harakatlar dasturi, ushbu loyihani muvaffaqiyatli amalga oshirish bo‘yicha bosqichma-bosqich ko‘rsatmalar. M. Jonson, K. Kristensen,
X.Kagerman, A. Ostervalder hamda I. Pignetlarning uslubiy yondashuvlariga muvofiq ishlab chiqilgan potensial biznesning biznes modelini tahlil qilish va qator biznes-rejalarni barpo
etishning asosidir. Biznesni rejalashtirish jarayoni biznes tashkilotining asosiy takliflarini, taxminlarini tizimlashtirish va tuzilishiga qaratilgan. Hujjatning aniq ifoda etilgan tuzilishi har
qanday o‘quvchiga butun hujjatni batafsil o‘rganishi uchun vaqtini yo‘qotmasdan, biznes-rejani yaxshi o‘zlashtirishiga yordam beradi. Qoida tariqasida biznes-rejalar uzoq va ko‘p darajali professional imtihonlardan o‘tadi, shu jarayonda mutaxassislar biznesrejalarning mazmunini sinchkovlik bilan o‘rganishlari, balki ularni bir-biri bilan taqqoslashlari kerak. Shuning uchun biznes-rejani ishlab chiqishda hujjatning rasmiy tuzilishini va har bir bo‘limnito‘ldirish uchun umumiy qabul qilingan talablarni kuzatish muhimdir.
94. Biznesg‘oyaniyaratish.Biznesnimodellashtirishasoslari. Biznesni yaratishda ham, uni rivojlantirishda ham har qanday tadbirkorlik harakatining mohiyati mavjud yoki jalb qilingan, cheklangan resurslar asosida aniq maqsadli auditoriyaning
qiymatini yaratish uchun yangi imkoniyatlarni aniqlashdan iborat. Tadbirkorlik va innovatsion biznesni rivojlantirish akti yangi qiymat yoki uni yaratishning yangi usuli to‘g‘risidagi ijodiy
g‘oyaga asoslanadi. Biznes g‘oya ushbu muammoni hal qilish uchun to‘lashga tayyor bo‘lgan ma’lum bir iste’molchining salbiy hissiyotlari darajasida sezilgan mavjud muammoni hal qilishning usulini aks ettirishi kerak. Muammo deganda biz iste’molchilar taxmini va real
voqealar o‘rtasidagi farqni tushunamiz. Shu bilan birga sub’ekt ushbu kelishmovchilikni bartaraf etish (yo‘q qilish) zarurligini sezadi. Shubhasiz qiyinchilik bu mos kelmaslikni idrok etishning salbiy oqibatlari vaqt o‘tishi bilan o‘zgarib borishi bilan namoyon bo‘ladigan, idrokning dinamik tabiatida bo‘lgani kabi, shaxslarni idrok etishidagi farqlardadir. Muammolarni hal qilishda to‘lashi uchun yetarli miqdordagi mablag‘i mavjud shaxslar (yoki
tashkilotlar) foydali va ularni qabul qilsa bo‘ladigan mazmunli masalalarni aniqlashi muhimdir.
Biznesni modellashtirish - bu o'z faoliyatini rasmiylashtirish va optimallashtirish maqsadida tashkilotning turli biznes modellarini (strategiya, biznes jarayonlari, tashkiliy tuzilma, sifat va boshqalar) ishlab chiqish va amalga oshirish jarayoni. Biznes modeli nimani anglatishini darhol o'zi taklif qiladi.
Biznes modeli Tashkilot faoliyatining o'ziga xos jihati yoki yo'nalishini rasmiylashtirilgan tavsifi (masalan, grafik).
Biznes modellarini rivojlantirishning 4 asosiy usuli mavjud. Ixtisoslashgan biznesni modellashtirish dasturiy mahsulotining belgisida (qoidalarida): grafikalar, jadvallar va matnlarning kombinatsiyasi.
Grafik: daraxt, blok diagramma, texnologik xarita va boshqalar;
Jadval;
Matn.
Ko'pgina tashkilotlar biznesni modellashtirish bilan shug'ullanadilar, ammo ularning har biri ushbu sohada rivojlanishning turli bosqichlarida. Kimdir allaqachon murakkab biznes modelini (tashkilotning barcha faoliyatini tavsiflovchi modellar, hujjatlar va tizimlar to'plami) ishlab chiqqan va faol foydalanmoqda. Kimdir faqat bir nechta biznes jarayonlarning grafik modellari va qoidalariga ega.