International Journal of Languages’ Education and Teaching

26   

 

IJLET 2018, Volume 6, Issue 2

 

International Journal of

 

Languages’ Education and Teaching                                     

Volume 6, Issue 2, June 2018 

Bir yandan Reşit Bey'in konağında mürebbiyelik yapmakta, diğer yandan İzmir Maarif Müdürlüğüne 

uğrayarak  resmî  bir  hocalık  aramaktadır.  Bu  sırada  eski  hocalarından  Sör  Berenis'e  rastlar.  Sör 

Berenis,  Feride'ye  kendi  mekteplerinin  birinde  Türkçe  ve  resim  muallimliği  görevi  bulur.  Tam  bu 

sırada İzmir maarif müdürü onu Kuşadası Mektebine öğretmen olarak göndermek ister. Feride bu iki 

teklif karşısında çok sevinir. Ona göre ayın on beşi karanlık ise on beşi de aydınlıktır. Bir an düşünür. 

Sörler  mektebiyle  Maarif  mektebini  kıyaslar.  "Bu  tarafta  rahat  bir  hayat  vardı.  Öbür  tarafta  belki  yine 

zaruret,  sefalet,  fakat  bunun  da  başka  bir  tesellisi,  başka  bir  cazibesi  yok  muydu?  Gözümün  önüne, 

mekteplerimizin  bakımsız  kalmış,  kaba  saba  ellerde  ziyan  olmuş,  miniminileri  geldi.  Bu  bîçareler,  açılmak  için 

biraz  güneş,  bir  parça  şefkat  bekleyen  çiçekler  gibiydi.  Bu  şefkat,  bu  hareketi  gösterenlere,  gönüllerinin  bütün 

minnet  ve  muhabbetini  veriyorlardı.  Her  şeye  rağmen,  bu  küçük  sefilleri,  derin  derin  sevmeğe  başladığımı 

anladım. Munise  bile onlar arasından gelmemiş miydi?" (s.302). Feride Öğretmen, kendi insanına hizmet 

etmenin gurur ve idealizmini hiçbir rahata ve konfora değişmez. 

Bu  duygularla  gittiği  Kuşadası  Mektebinde,  öğrencilerine  yeniden  kavuşur.  Artık  ömrünü  onlara 

adamaya  karar  verir.  "Saçlarım,  birer  birer  ağarıncaya  kadar  başkalarının  çocuklarına,  onların  saadetlerine 

kendimi  vakfetmek  artık  beni  korkutmuyor.  İki  sene  evvel,  bir  sonbahar  aksamı,  gönlümün  içinde  öldürülen 

küçüklerin  boş  yerini  başkalarının  çocuklarına  verdim."  (s.305).  Görüldüğü  gibi  o,  gönül  yaralarını 

öğretmenlik mesleğinin ulvî şefkatiyle sarmak ister. 

Acımak  romanının  öğretmen  kahramanı  Zehra  da  idealist  bir  öğretmendir.  Çalışkanlığı,  azmi, 

dürüstlüğü  ve  kararlılığı  ile  çevresini  o  kadar  etkilemiştir  ki,  ondaki  bu  dinamizm,  âdeta  bir  tutku 

hâlini almıştır. Onun kişiliğinde eksik olan tek bir şey vardır: "Acımak". Yazara göre bir mektep hocası 

için acımasızlık büyük bir eksikliktir.  

Reşat  Nuri'nin  "öğretmen  ve  eğitim"  konularını,  âdeta  bir  tenkitçi  gözüyle  ele  alıp  işlediği  bir  diğer 

romanı  da  Yeşil  Gece'dir.  Romanın  aslî  kahramanı  olan  öğretmen  Ali  Şahin,  hiçbir  şahsî  problemi 

olmayan, kendini tamamen mesleğine, yeniliklere ve eskiyle mücadeleye adamış inkılapçı bir kişiliğe 

sahiptir.

 

Yeşil Gece romanında; Sarıova Emir Dede İptidaîsi muallimlerinden ateşli bir vatanperver olan Rasim 

Öğretmen,  Sarıova  İdadîsi  Fransızca  ve  Hesap  Öğretmeni  Mehmet  Nihat  Efendi,  medrese  kökenli 

hocalardan Müderris Zühtü Efendi, Hafız Eyüp, Hafız Rahim Efendi, Resai Molla, Şeyh Naki Efendi 

gibi kalabalık bir öğretmen kadrosu görmekteyiz. 

Yazarın,  eğitim  öğretim  konularını  ele  alıp  işlediği  bir  diğer  önemli  romanı  da  "Kan  Davası”dır.  Bu 

romanın  aslî  kahramanı  olan  Ömer,  Muallim  Mektebinden  yetişmiş  idealist  bir  öğretmendir. 

Romandaki  olaylar  İstiklâl  Savaşı  yıllarında  geçer.  Hatta  Ömer,  Ege  köylerindeki  öğretmenliği 

sırasında  savaşa  gider.  Yıllar  süren  savaşlardan  sonra  tekrar,  Doğu  Bölgesin’deki  "Bozova"  kazasına 

bağlı "Yukarı Sazan" köyünde öğretmenlik görevine döner. Romanın ilk baskısı 1962 yılında yapıldığı 

için araştırmamızın dışında kalmaktadır

. 

Ethem  İzzet  Benice,  Yakılacak  Kitap  romanında;  mesleğini  çok  seven,  hatta  toplumdaki  zulüm  ve 

çirkinliklerden, öğretmen olmakla kurtulabilen, genç bir hanım öğretmenin hayatını işler. 

 

---