International Journal of Languages’ Education and Teaching
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4.2 İncelediğimiz Dönem Romanlarında Kimlik ve Kişilik İtibariyle Öğretmen Şahıs Kadrosu
|
24
IJLET 2018, Volume 6, Issue 2
Languages’ Education and Teaching Volume 6, Issue 2, June 2018 4.2 İncelediğimiz Dönem Romanlarında Kimlik ve Kişilik İtibariyle Öğretmen Şahıs Kadrosu "Kişilik veya şahsiyet, bir insanın benlik ile kimliğini âhenkleştirerek, oturmuş davranışlar hâline getirmesiyle ortaya çıkan durumdur. Bir insan, kendinden beklenmeyeni yapmayan, bekleneni yapan bir bütünlük ve istikrar gösteriyorsa kişiliklidir. Benliğini ve kimliğini âhenkleştirerek, benimsediği değer ve normları hayatı hâline getirenlerin ulaştığı nokta şahsiyet sahipliğidir" (Tural, 1992, s.82-83). Eğitim hayatımızın mimarı olan öğretmenler; kimlik ve kişilik itibariyle, incelediğimiz dönem romanında, çoğunlukla idealist ve mücadeleci insanlar olarak karşımıza çıkarlar . Hep müşfiktirler, fedakârdırlar, affedicidirler. Bunlar, öğretmenin kimlik ve kişiliğinin topluma yansımalarıdır. Zira kabuller dünyamızda o, eğiten, öğreten ve örnek olan insandır. Doktora çalışmasından üretilen araştırmanın kapsamını daha fazla geniş tutmamak için incelediğimiz dönem romanlarında geçen öğretmenlerden, daha çok ön plana çıkanların kimlik ve kişilikleri ele alınacaktır. Hâlide Edip'in, Millî Mücadele'yi ve eğitim öğretim konularını birlikte ele alıp işlediği Vurun Kahpeye romanının aslî kahramanı Aliye’nin kimlik ve kişiliğini, romanın başından sonuna kadar zaman zaman tekrar edilen "Toprağınız toprağım, eviniz evim, burası için, bu diyarın çocukları için bir ana, bir ışık olacağım ve hiçbir şeyden korkmayacağım; vallahi ve billahi" (Adıvar, 1926, s.1, 18, 40, 167, 176, 179) şeklindeki yemini çok güzel ifade eder. Öğretmenliği süresince Aliye, gerçekten de bu toprakların uğrunda ölerek onu çok sevdiğini ispat eden bir vatanperver, atandığı kasabada evlerine yerleştiği Ömer Efendi'nin eşine, eviniz evim diyerek sarılacak kadar cana yakın, bu diyarın çocukları için bir ana olacak kadar müşfik, yine bu çocukları cehalet karanlığından kurtarmak için sevimli bir ışık ve bütün bu ideallerini gerçekleştirirken de hiçbir şeyden korkmayacak kadar yürekli bir kişiliğe sahip olduğunu gösterir. Vurun Kahpeye'den başka Halide Edip'in bir diğer önemli eseri de Sinekli Bakkal'dır. Eserde önemle üzerinde durulan husus, dinî musiki eğitimidir. Burada özel öğretmenlik görevini üstlenen üç kişi vardır. İlhami Efendi, Vehbi Dede ve Plegrini. Bunların meslekleri öğretmenlik değildir. Ama alanlarında yeterli bilgiye sahip kişilerdir. Bu yönleriyle ortak öğrencileri olan Rabia'yı, üçü de sırayla eğitirler. Romanın aslî kahramanı Rabia'yı, dedesi İlhami Efendi, mektebe göndermez. Zira kızı Mine’nin Sinekli Bakkal'ın sahibi Mustafendi'nin yeğeni Tevfik'e kaçmasından sonra, artık ağzı yanmıştır. Rabia ilk eğitimini dedesi İlhami Efendi'den alır. İlhami Efendi bir eğitimci değil, mahallenin imamıdır. Rabia'ya cehennem korkusunun ağırlıkta olduğu, cennetten ise pek az bahsettiği katı bir eğitim verir. Oysaki İslam'da, cehennemin korkutuculuğunun yanında, cennetin güzellikleri de vardır. Ama nedense cennetin güzelliklerinden bahsetmek İlhami Efendi'nin pek işine gelmez. O hep cehennemden ve korkutmaktan yanadır. Dedesinin elinde iyi bir hafız olarak yetişen Rabia, sesinin güzelliği ile hemen dikkatleri üzerinde toplar. Devam etmekte olduğu Selim Paşa konağında, yeni bir dünya keşfetmiş gibi sevinmektedir. Rabia'nın sesindeki güzellik, konaktakilerin derhâl dikkatini çekmişti. Ona, Sabiha Hanım'ın üvey kızı Mihri'nin musiki hocası ve konağın müdavimi Vehbi Dede'den, dinî musiki dersi aldırmaya karar verirler.
|