International Journal of Languages’ Education and Teaching



Yüklə 0,7 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/25
tarix02.01.2022
ölçüsü0,7 Mb.
#47263
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   25
Turk Romaninda Ogretmen ve Egitim Tanzimattan Koy

30   

 

IJLET 2018, Volume 6, Issue 2

 

International Journal of



 

Languages’ Education and Teaching                                     

Volume 6, Issue 2, June 2018 

öğretmenlerindendir.  O  da  heyecanlı  ve  idealist  bir  öğretmendir.  Bu  öğretmenlerin  yetiştikleri 

kurumlar hakkında, romanlarda etraflıca bir bilgi verilmemektedir. Fakat kız muallim mekteplerinin 

önemli  okullar  olması  nedeniyle,  buralara  atanan  Celâl  ve  Halit  öğretmenlerin,  tezimizin  giriş 

bölümünde belirtilen ve yüksek öğretmen okullarının başlangıcı sayılan "Dârül Muallimîn-i Âliye"den 

mezun oldukları söylenebilir. 

Reşat  Nuri'nin  Çalıkuşu  romanındaki  (B...)  vilayeti  Dârülmuallimât'ının  babacan  müdürü  Recep 

Efendi,  Yeşil  Gece  romanındaki  Sarırova  Emir  Dede  İptidaîsi  muallimlerinden  ateşli  bir  vatanperver 

olan  Rasim  Öğretmen,  Sarıova  İdadîsi  Fransızca  ve  hesap  öğretmeni  Mehmet  Nihat  Efendi,  Gizli  El 

romanındaki  haydut  kılıklı  öğretmen  ve  Akşam  Güneşi  romanın  aslî  kahramanı  olan  Nazmi'nin, 

Galatasaray  Lisesindeki  öğretmeninin  yetiştikleri  kurumlar  hakkında  yine  sözü  edilen  romanlarda 

yeterli bir bilgi verilmemektedir. Sadece, Dudaktan Kalbe romanının aslî kahramanı olan ve musikiye 

olan  düşkünlüğü  nedeniyle,  İstanbul  rüştiye  mekteplerinde  musiki  muallimliği  yapan  Hüseyin 

Kenan'ın, mühendis olduğundan söz edilir. 

İncelediğimiz  devir  Türk  romanındaki  öğretmenlerden  bir  kısmının  yetiştiği  diğer  bir  kurum  da 

medreselerdir. Zira Osmanlı eğitim sistemi içerisinde medreseler önemli bir yer tutmaktadır. Mahalle 

mektebi  hocalarından,  kadı  ve  müderrislere  kadar,  ilmiye  sınıfının  çoğunluğu  buralardan 

yetişmekteydi.  Devletin  yıkılmaya  yüz  tuttuğu  son  zamanlarında,  birçok  müesseselerde olduğu  gibi 

medreselerde de bozulma ve yozlaşma dikkat çekmektedir. Yine insan unsurunun bozduğu sistemin 

bir  parçası  olarak  medrese  kökenli  eğitimciler,  Batı’dan  alınan  (özellikle  Fransa)  yeni  usul  eğitim 

tarzına  ayak  uydurmakta  zorlanmışlardır.  Kısacası  devlet  bürokrasisindeki  yaşanan  kargaşa,  Maarif 

teşkilatını da, eğitim kurumlarını da olumsuz etkilemiş, sistem bir türlü tıkır tıkır çalıştırılamamıştır.  

Araştırma  konumuzda  medrese  kökenli  eğitimciler  içerisinde  ilk  dikkatimizi  çeken,  Hâlide  Edip'in 

Sinekli  Bakkal  romanındaki  aslî  kahraman  Rabia'nın,  ilk  hocası  İlhami  Efendi'dir.  İlhami  Efendi, 

Rabia'nın  hem  dedesi  hem  de  ilköğrenim  hocasıdır.  Kızı  Emine'nin,  İstanbul  Bakkaliyesinin  sahibi 

Mustafendi'nin  yeğeni  Tevfik'e  kaçmasından  ağzı  yanan  İlhami  Efendi,  torunu  Rabia'yı  mahalle 

mektebine göndermez. Onun ilk eğitimini kendi eline alır. 

Rabia'yı  dinî  musiki  konusunda  eğiten  asıl  hocası  ise  Vehbi  Dede'dir.  Bir  Mevlevî  müzisyen  olan 

Vehbi Dede, halim selim bir insandır. Bu engin hoşgörülü hoca, dinî musikide bir üstattır. 

Reşat  Nuri  Güntekin'in  romanlarındaki  medrese  kökenli  öğretmenlerin  yetiştikleri  kurumlar 

hakkında yazar, fazla bir derinliğe girmez. Ancak onların medrese eğitimi görmüş olduklarını yine bu 

şahısların  kimlik  ve  kişiliklerinden  anlıyoruz.  Bunların  ilki  Çalıkuşu  romanındaki,  (B...)  vilâyeti 

Dârülmuallimâtı  Musiki  Muallimi  Şeyh  Yusuf  Efendi'dir.  Aslında  bir  Mevlevî  şeyhi  olan  Yusuf 

Efendi,  aynı  zamanda  meşhur  bir  bestekârdır.  Büyük  bir  musiki  kabiliyeti  olan  Yusuf  Efendi'nin, 

Mevlevî dergâhında iyi bir eğitim aldığı muhakkaktır. 



Damga  romanının  aslî  kahramanı  olan  İffet,  ilk  önce  iki  hocadan  ders  alır.  Bunların  birincisi 

konaklarının  yakınındaki  taş  mektebin  hocasıdır.  İkincisi  de  paşa  babasının  özel  olarak  tuttuğu 

Mahmut  Efendi'dir.  Bu  hocalar  da  medrese  geleneği  içerisinde  yetişmiş  tevazu  ve  irfan  sahibi  birer 

âlim kişilerdir. 





Yüklə 0,7 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   25




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin