International Journal of Languages’ Education and Teaching

28   

 

IJLET 2018, Volume 6, Issue 2

 

International Journal of

 

Languages’ Education and Teaching                                     

Volume 6, Issue 2, June 2018 

kız  köyden  kayboldu.  Arnavutköy  Kız  Kolejine  gittiği  duyuldu.”  (s.  32)  Yılsonunda  yapılan  İngilizce 

Öğretmenliği sınavına girip başarılı olan Lale, Kandilli Kız Lisesi’ne İngilizce Öğretmeni olarak atanır.  

Ateşten  Gömlek  romanının  aslî  kahramanı  Ayşe,  Millî  Mücadele'ye  katılmadan  önce,  İstanbul'da  kısa 

bir  süre  özel  öğretmenlik  yaptıktan  sonra,  Anadolu'ya  geçmiş  ve  Kurtuluş  Savaşı'nda  cephede 

hemşirelik  görevi  üstlenmiştir.  Onun  yetiştiği  kurum  hakkında  ise  romanda  ayrıntılı  bir  bilgi 

verilmemektedir. 

Dârülmuallimâttan  yetişen  bir  diğer  öğretmen  de,  Reşat  Nuri'nin  Acımak  romanının  öğretmen 

kahramanı  Zehra'dır.  Zehra'nın  babası  Mürşit  Efendi;  son  derece  dürüst,  prensiplerine  bağlı,  devlet 

yönetiminde  hiçbir  suiistimale  göz  yummayan,  çalışkan  ve  idealist  bir  kaymakamdır.  Anadolu'da 

görev  yaptığı  yıllarda  bu  yüzden  hep  şikâyet  edilerek  en  mahrum  ilçelere  sürgün  edilmiştir.  Bu 

koşuşturmalardan ve sürgünlerden iyice hırpalanan Mürşit Efendi, artık yorulmuştur.  

Zehra'yı  arkadaşı  Mebus  Cevdet  Bey'in  yardımlarıyla,  "Marabet  Mektebi"  (s.42)  adındaki  yatılı  ve 

ilkokul  düzeyindeki  bir  okula  yerleştirmeyi  başarır.  On  beş  yaşında  bu  okulu  bitiren  Zehra,  hayatta 

yapayalnız  kalmıştır.  Annesi  ve  büyük  annesi  ölmüş,  nefret  ettiği  babası  ise  hapistedir.  Bu  sırada 

Dârülmuallimâta  (kız  öğretmen  okulu)  imtihan  ile  talebe  alınacağını  öğrenir."Zehra,  elinde 

Marabetlerden  aldığı  bir  tasdikname,  çantasında  birkaç  kitap,  arkadaşlarının  yadigâr  olarak  verdikleri  bir  iki 

resim ile kendi kendine mektebe girmişti. 

Daha  o  yaşta  iken  azim  sahibi  ve  vakur  bir  çocuktu.  Mektebin  karşısındaki  tütüncüden  bir  pul  satın  alarak 

istidasını yazmış, müsabakaya girmiş ve kazanmıştı." (s.42). Görüldüğü gibi Zehra hiç kimsenin yardım ve 

gayreti olmadan, sırf kendi azim ve gayretiyle Dârülmuallimâta girmeyi başarmıştır.  

Ethem İzzet Benice'nin Yakılacak Kitap romanının aslî kahramanı öğretmen Vicdan'ın, yetiştiği kurum 

hakkında  eserde  kesin  bir  bilgi  verilmemektedir.  Ancak  romanda  geçen  şu  ifadeler  bize  biraz  ipucu 

verir  nitelikte:  "İskilip  de  neresi?..  Acaba  Suriye'de  filan  mı?  Ne  fena,  okulda  kırk  tane  coğrafya  kitabı 

değiştirdik  dünyanın  en  kuytu  yerlerini  öğrendik  de  kendi  memleketimizi  kendimize  öğreten  olmadı.  Osmanlı 

İmparatorluğu’nun  sınırlarını  ayırmaktan,  bir  kaç  ilin  adını  duymaktan,  beş  on  nehrin  hangi  denize 

döküldüğünü söylemekten başka bir şey bildiğimiz yok... 

Okuldaki beş Anadolu haritasından ancak birinde İskilip'i görebildim. Suriye'de filan değil. Anadolu'da Ankara 

ilinin bir kazası Çorum Sancağı’na bağlı... 

Demek ki, şu köhne Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yalnız ve kimsesiz olmak da günah." (s.54-55). Bu 

ifadelerden  anladığımız  kadarıyla  Vicdan'ın,  Osmanlı  İmparatorluğu  döneminde  kız  öğretmen 

adaylarının  yetiştiği  Dârülmuallimâttan  (kız  öğretmen  okulu)  yetişmiş  olduğu  kanaati  ağırlık 

kazanmaktadır. 

Yine  Ethem  İzzet'in  On  Yılın  Romanı  adlı  eserinin  öğretmen  kahramanı  Torun,  iyi  bir  eğitim 

görmüştür. Bingöl'ün İkipınar köyü muhtarı olan Demir Çavuş, aynı köyden Erhan isimli bir çocukla 

beraber  Torun'u,  Ankara'ya  getirir.  Amaçları  Millî  Mücadele'ye  destek  olmaktır.  Demir  Çavuş'un 

kendileriyle beraber olmasını, çocukların ise okumalarını uygun gören Mustafa Kemal, "En son Cevat 

Abbas Beye: 

- Bu çocukları Maarif Vekiline götürünüz. Yatı mektebine koysun!..  

Emrini verdi. (s.71). 

 

---