International Journal of Languages’ Education and Teaching

29   

 

Adem ORAKÇI 

 

International Journal of

 

Languages’ Education and Teaching                                     

Volume 6, Issue 2, June 2018 

Çocuklar  böylece  yatılı  bir  okula  yerleştirilirler.  Lise  tahsillerinden  sonra  Erhan  hukuk  mektebine 

devam ederek iyi bir hukukçu, Torun Hanım ise iyi bir eğitimci olur.  

Aka  Gündüz'ün  Üvey  Ana  romanında  ilk  defa  Batılı  anlamda  mürebbiye  yetiştiren  bir  örgün  eğitim 

kurumuna  rastlıyoruz.  Romanın  aslî  kahramanı  Lâle,  İsmet  Paşa  Kız  Enstitüsünü  bitirir.  "İsmet  Paşa 

Kız Enstitüsü ilk defa büyük bir okul bayramı yapıyordu. Ankara gazeteleri günlerden beri bu bayramın şatafatlı 

hazırlığından bahsedip duruyordu. 

Enstitü bu sene kırk kıza -hepsi de iyi dereceden- diploma verecekti. Lâle ayrıca bu kırk kızın birincisi olmuştu. 

(s.48). 

Dârülmuallimâttan (kız öğretmen okulu) yetişen diğer bir öğretmen de Refik Ahmet Sevengil'in  Açlık 

romanındaki Safiye Hocanım’dır. "İstanbul'da eski Dârülmuallimâttan çıkmış, bir zaman ilk mektep hocalığı 

etmiş." (s.80). O da sevimli ve sempatik bir öğretmendir. Romanda Safiye Hocanım'ın öğretmen okulu 

yıllarından ayrıntılı olarak bahsedilmez. 

Mükerrem  Kamil  Su'nun,  Dinmez  Ağrı  romanının  aslî  kahramanı  Şerare,  Kız  Muallim  Mektebi 

mezunudur. "Muallim mektebine girdiğim zaman mektebe alışmak için duyduğum yabancılık ve zorluk. Renk 

renk  arkadaş  başı.  Beraber  çalışmalar,  gezmeler,  tenis,  voleybol,  dans,  mütalaa  saatlerinde  yaptığımız 

yaramazlıklar.  Müsamereler,  konserler,  kır  gezintileri.  Bütün  bunlar  renkli  şeritler  gibi  önümde  uzayıp 

kıvrılıyor, yine bir biri üstüne sarılan bir yumak gibi kalbime gömülüyor." (s.62). Şerare okulunu bitirdikten 

sonra  öğretmenlik  yapmaz.  Zira  o  yıllarda  İstanbul  işgal  altında  ve  Anadolu'da  ise  Millî  Mücadele 

başlamıştır. O da Anadolu'daki mücadeleye katılmak üzere İstanbul'dan ayrılır. 

Ayrıca, Vurun Kahpeye romanının aslî kahramanı Aliye ile aynı okulda görev yapan öğretmen Hatice 

Hanım,  Çalıkuşu  romanındaki,  Feride'nin  Maarif  Nezaretinde  karşılaştığı  ve  büyük  yardımlarını 

gördüğü,  çini  mavi  gözlü  Naima  Hocanım,  (B...)  vilayeti  rüştiyesi  öğretmenlerinden  Huriye  Hanım, 

Zeyniler  mektebi  öğretmeni  Hatice  Hanım,  (B...)  vilâyeti  Dârülmuallimâtı  müdür  muavini  Şehnaz 

Hanım,  (Ç...)  vilâyeti  müdiresi  ve  bu  okulun  öğretmenlerinden  Nazmiye  Hocanım,  Kuşadası 

Mektebinin  başmuallimesi  ile  Hâlide  Nusret'in  Gülün  Babası  Kim  romanındaki  Güzide  ve  Fahire 

öğretmenlerin yetiştikleri kaynaklar konusunda, ilgili romanlarda ayrıntılı bir bilgi verilmemektedir. 

Reşat Nuri Güntekin'in önemli bir eseri olan Yeşil Gece romanının aslî kahramanı Ali Şahin, heyecanlı 

ve  inkılapçı  bir  öğretmendir.  Ali  Şahin,  Dârülmuallimîne  girmeden  önce  uzun  bir  medrese  eğitimi 

görmüştür. Onun öğretmen okuluna gitmesindeki en büyük etken de yine medreseler olmuştur.  

“Hiç  ümid  olmadığı  hâlde  müsabakaya  girdi.  Geniş  bir  sofayı  dolduran  iki  yüz  kadar  namzedin  arasında  bir 

köşeye  büzüldü.  Sorulan  suallere  korka  korka  cevap  yazdı.  Sonra  yüreği  kan  ağlayarak  çıkıp  gitti."  (s.42-43). 

Hiç ümidi olmadığı hâlde imtihana giren Ali Şahin Efendi, Dârülmuallimîni ikincilikle kazanır. 

Ömrü hep yalnızlık ve yoksulluk içerisinde geçen Ali Şahin, Dârülmuallimîne kolay alışır. Zira yatılı 

olan  bu  okulda,  yemekleri  hazır  olmakta,  yatağı  hazır  olmakta,  çamaşırları  yıkanmakta,  sökükleri 

dikilmektedir. Kendini âdeta saraya damat olmuş gibi rahat hissetmektedir. 

Mükerrem  Kamil  Su'nun  Dinmez  Ağrı  romanının  öğretmen  kahramanı  Celâl,  İstanbul  Kız  Muallim 

Mektebinin  başarılı  ve  ciddi  bir  tarih  öğretmenidir.  Yine  Halide  Nusret  Zorlutuna'nın  Gülün  Babası 

Kim  romanının  öğretmen  kahramanlarından  Halit  Bey  de  Edirne  Kız  Muallim  Mektebi 

---