2. Kapsam
Tanzimat Dönemi ve Köy Enstitülü yıllarda, kültür hayatımızda olduğu gibi eğitim tarihimizde de
geleneği zorlayan, onu farklı kılma eğilimi güden bir anlayışın heyecanlı arayışını görürüz. Bu iki
dönemde de izlenen eğitim politikaları yıllardır hep tartışmalara konu olmuş; bilim, siyaset ve devlet
adamlarınca hep eleştirilmiştir. Bu nedenle araştırmamızı Tanzimat’tan Köy Enstitülü yıllara kadar
yayınlanan ve “öğretmen ve eğitim” konusuna yer veren romanlarla sınırlanmıştır. Köy Enstitülü
yıllardan (1940) sonra yayınlanan romanlardaki “öğretmen ve eğitim” konusu ise ayrı bir araştırma
konusu olarak ele alınacaktır. Zira 1940’tan günümüze kadar çok sayıda romanda araştırma
konumuza yer verildiğini görmekteyiz. Araştırmanın sınırlarını daha fazla zorlamamak için böyle bir
sınırlama gerekli görülmüştür. Ayrıca bu araştırma ile devletin resmî kurumlarında öğretmen şahıslar
tarafından verilen eğitim üzerinde durulduğu için Tanzimat ve Servet-i Fünun Dönemi romanlarında
sıklıkla rastlanan özel mürebbiyeler, lala ve bakıcılar araştırma kapsamı dışında tutulmuştur.
3. Yöntem
Çalışmamızda, 1860’lı yıllarda Batı etkisinde edebÎ eserler veren Tanzimat Dönemi edebiyatı ile Köy
Enstitülerinin açıldığı 1940’lı yıllara kadar yayınlanan Türk Romanlarındaki öğretmen şahıslar ve
devlet kurumları tarafından verilen eğitim olgusunun irdelendiği romanlar, tarama yöntemiyle ele
alınmıştır.
|