ISSN: 2181-3337 | SCIENTISTS.UZ INTERNATIONAL SCIENTIFIC JOURNAL SCIENCE AND INNOVATION ISSUE DEDICATED TO THE 80TH ANNIVERSARY OF THE ACADEMY OF SCIENCES OF THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN 1871
sogʻligʻini kuzatish, ularga malakali tibbiy yordam koʻrsatish ham davlat zimmasida. Sogʻlom
avlodni tarbiyalash maqsadida davlat organlari, tashkilotlari va muassasalari tomonidan
maktabgacha taʼlim, maktab, internat maktab, bolalarni sogʻlomlashtirish komplekslari kabi
xilma-xil tarmoqlar rivojlantirilmoqda.
Onalar va bolalarni sog’ligini saqlashga qaratilgan choralar 2 asosiy boʻlimni: akusherlik-
ginekologiya (tugʻishga yordam berish) va bolalarga davolash-profilaktika yordami koʻrsatishni
tashkil qilishni oʻz ichiga oladi. Akusherlik-ginekologiya yordamini maxsus muassasalar,
xususan, shaharda tugʻruqxonalar, shuningdek, tarkibida ayollar maslahatxonasi boʻlgan
tug’ruqxona komplekslari, kasalxonalarning akusherlik-ginekologiya boʻlimlari, akusherlik va
ginekologiya ilmiy tadqiqot instituti, tibbiyot institutlari akusherlik-ginekologiya kafedrasi
tarkibidagi shu soha boʻlimlari, ayollar maslahatxonasi, poliklinika va ishlab chiqarish korxonalari
tibbiy-sanitariya qismi qoshidagi akusherlik-ginekologiya kabinetlari amalga oshiradi. Qishloq
joylarda ayollarga akusherlik-ginekologiya yordamini viloyat, tuman kasalxonalarining
tugʻruqxona boʻlimlari, ambulatoriyasi, feldsherakusherlik punktlari va poliklinikadagi
akusherlik-ginekologiya kabinetlari koʻrsatadi. Ayollar maslahatxonasi oʻz hududidagi
poliklinika, homiladorlarni sogʻlomlashtirish muassasalari, “Ona va bola skrining” markazi va
perinatal markazlar, tibbiy-genetik, shuningdek, “Nikoh va oila” maslahatxonalari, oilaviy va
bolalar poliklinikalari, koʻp tarmokli kasalxonalarning ixtisoslashtirilgan boʻlimlari bilan uzviy
bogʻliq holda faoliyat koʻrsatadi.
Onalar va bolalarni sog’ligini saqlash tizimida davolash-profilaktika yordamining bir
nechta bosqichlari mavjud: 1-bosqich - yoshlarni jinsiy masalalarga tayyorlash, sogʻlom oila
qurish, jinsiy hayot genetikasi va jinsiy yoʻl orqali yuqadigan kasalliklardan boxabar etish
boʻyicha yuqori malakali tibbiy yordam koʻrsatishni “Oila va nikoh” ilmiy maslahatxonalari
amalga oshiradi. 2-bosqich - homilani antinatal muhofazalash kompleks choratadbirlarini amalga
oshirish ayollar maslahatxonasi, tugʻruqxona komplekslari va boshqa faoliyatiga kiradi. 3-bosqich
- tugʻishni bekamu-koʻst olib borish uchun homilani institutranatal muxofazalash - bu
tugʻruqxonalar zimmasiga yuklatilgan. 4-bosqich - yangi tugʻilgan chaqaloq sogʻligʻini himoya
etish, uni emizish, umumiy holati, fiziologik rivojlanishini nazorat qilish va boshqa
tugʻruqxonalarning chaqaloqlar boʻlimida koʻzdan kechirib boriladi. 5-bosqich - maktabgacha
yoshdagi bolalar sogʻligʻini muhofaza qilish. 6-bosqich - maktab yoshidagi bolalar sogʻligʻigi
himoya qilish. Bularning hammasi Oʻzbekiston Respublikasi da yoʻlga qoʻyilgan yagona ona va
bolalarning sog’ligini saqlash tizimida bosqichma-bosqich amalga oshiriladi. Respublikamizda
faoliyat koʻrsatayotgan Akusherlik va ginekologiya instituti, Pediatriya ilmiy tadqiqot instituti,
“Ona va bola” kasalxonasi va markazlari, shuningdek, shu sohaga oid qator davolash-profilaktika
muassasalarida ona va bolalarning sog’ligini saqlash boʻyicha ilmiy izlanishlar olib boriladi.
Reproduktiv salomatlikka inson salomatligini asrash va mustahkamlashning asosiy
tarkibiy qismi sifatida e’tibor qaratiladi. Respublikamizda reproduktiv salomatlikni asrash
bo‘yicha qator me’yoriy hujjatlar qabul qilingan. Reproduktiv (lot. re – tiklanish, takrorlanish
ma’nosida, produco – yarataman). Reproduktiv salomatlik deganda insonning o‘zidagi mavjud
irsiy axborotni keyingi avlodga yaxlit, genlarni mutatsiyalarga uchratmagan holda o‘tkazish
natijasida o‘zidan
sog‘lom nasl qoldirib, avlodlarning bardavomligini ta’minlash tushuniladi.
Reproduktiv salomatlik – bu reproduktiv tizim va uning faoliyatiga bog‘liq
barcha masalalar
borasida faqat kasallik va kamchiliklar yo‘qligi bo‘libgina
qolmay, balki to‘liq jismoniy, aqliy va
ijtimoiy muvaffaqiyatlar holati hamdir.