Sadə və kapitalist əmtəə istehsalının ümumi xüsusiyyətləri və fərqləri vardır. Onların ümumi xüsusiyyətləri istehsal vasitələrinə xüsusi mülkiyyət, inkişafın kortəbii xarakter daşıması, rəqabət, bazar üçün nəzərdə tutulmuş istehsal məhsullarıdır. Onların arasındakı fərqlər belədir: sadə əmtəə istehsalında istehsal vasitələri istehsalçıların özlərinə, kapitalist əmtəə istehsalında isə sahibkarın mülkiyyətindədirlər.
Birincisi şəxsi əməyə, ikincisi muzdlu əməyə əsaslanır; birinci halda məhsul istehsalçıya, ikinci halda sahibkara məxsusdur; birinciyə görə işçi qüvvəsi əmtəə deyil, ikinciyə görə isə əmtəədir; birincidə əmtəə istehsalı ümumi istehsal forması kimi çıxış etmirdi, ikincidə isə ümumi xarakter daşıyır; birinci halda məqsəd istehsalçının tələbatını ödəmək, ikincidə mənfəət əldə etməkdir; birincisi ilə əmtəələr əmək məhsulları, ikincisi ilə kapitalın məhsullarıdır; sadə əmtəə istehsalı geridə qalmış texnologiyaya, kapitalist istehsalı qabaqcıl maşın texnologiyasına əsaslanır.
Sahibkarlığı həm də əmtəə istehsalının tipik modeli - vətəndaşların və onların birliklərinin təşəbbüskarlığı, müstəqil iqtisadi fəaliyyəti hesab etmək olar. Sahibkarlığa istənilən istehsal fəaliyyəti, o cümlədən kommersiya vasitəçiliyi, ticarət və satınalma, innovasiya, məsləhət fəaliyyəti, qiymətli kağızlarla əməliyyatlar aid edilə bilər. Onun aparıcı formalarından biri özəl sahibkarlıqdır. Sahibkarlığı həm fiziki şəxslər, həm də vətəndaşlar və dövlət birliyi həyata keçirə bilər.
Əmtəə istehsalı- bu, bütün məhsulların bazarda satış üçün yaradıldığı bir təşkilat növüdür. Əmtəə istehsalının yaranması üçün ilk zəruri şərt ictimai əmək bölgüsüdür. İctimai əmək bölgüsünün inkişafı ilə hər hansı bir məhsulun hazırlanmasında istehsalçıların ixtisaslaşması baş verir. Bu mübadilə tələb edir. İctimai əmək bölgüsü əmtəə təsərrüfatının mövcud olması üçün maddi şərtdir. Əmtəə istehsalının səbəbi əmtəə istehsalçılarının müxtəlif mülkiyyətçilər kimi iqtisadi təcrid olunması hesab edilməlidir. Mübadilənin əmtəə birjasına çevrilməsi üçün zəruri və kafi şərt əmtəə istehsalçılarının iqtisadi təcrid olunmasıdır.
