Mövzu 5. İqtisadi institutlar və mülkiyyət
1.İnstitut - iqtisadi nəzəriyyənin institusional istiqamətinin əsas kateqoriyası kimi.
2.İqtisadiyyatda institutların rolu. Transaksiya xərcləri. 3.Mülkiyyət
kateqoriyası və onun məzmunu
4.Mülkiyyətin tipləri və formaları, onların reallaşması
5.Milliləşdirmə və özəlləşdirmə. Azərbaycanda özəlləşdirmə prosessi və onun
xüsusiyyətləri.
1.İnstitut - iqtisadi nəzəriyyənin institusional istiqamətinin əsas kateqoriyası kimi.
İqtisad elmində institut anlayışı iqtisadi nəzəriyyənin sosial- institusional istiqamətinin
yaranması ilə meydana gəlmişdir. İnstitut dedikdə iqtisadi subyektlərə təsir göstərən qayda və
normaların məcmusu, habelə bu norma və qaydalara əməl edilməsinə məcbur etmə mexanizmi
başa düşülür.
İnstitutlar formal xarakter daşıya bilər, yaxud qanunveriçilik yolu ilə təsbit oluna bilər,
həmçinin məsələn ənənə, vərdişlər ümumi qəbul edilmiş davranış normaları kimi, qeyri-formal
da ola bilər.
İqtisadiyyata təsir göstərən formal norma və qaydalar adətən iqtisadiyyatın dövlət
tənzimlənməsinin müxtəlif formalarını təcəssüm etdirir. Ancaq iqtisadi subyektlərin davranışına
çox zaman həmçinin qeyri - formal qayda və normalar da təsir göstərir. Buna biznesmenlər
arasında bağlanılan «centlmen sazişləri» dəyişən tarazlaşmalar da misal ola bilər.
İnstitutların olması təsərrüfat fəaliyyətinin qeyri-müəyyənliyini azaltmağa imkan verir,
iqtisadi subyektlərin qərarlar qəbul etməsi prosesini asanlaşdırır.
18
Amma əgər institutlar iqtisadi vəziyyətin dəyişməsinə uyğunlaşmırlarsa, onda onlar qeyri-
səmərəli olur və iqtisadiyyatın inkişafına maneəçilk törədə bilər.
Dostları ilə paylaş: | 
