Iqtisodiy bilim asoslari

Narx va sotib olinadigan tovar miqdori o‘rtasidagi bog’liqlik

Bir kg un narxi (so‘m)	1 oy davomida unga bo‘lgan yakka talab miqdori (kg)	1 oy davomida unga bo‘lgan bozor talabi miqdori (tn)
350 300 250 200 150	10 20 30 50 60	1 2 3 5 6

Jadval ma’lumotlari tovar narxining pasayishi sotib olinadigan tovar miqdorining o‘sishiga va aksincha, narxning o‘sishi talab miqdorining kamayishiga olib kelishini ko‘rsatadi. Shunga ko‘ra, mahsulot narxi va sotib olinadigan tovar miqdori o‘zgarishi o‘rtasida bo‘ladigan teskari yoki qarama-qarshi bog’liqlik talab qonuni deyiladi (9-chizma).

so‘m 350 300 250 200 150 100 50 0

P D D 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 Q, tonna

9-chizma. Тalab egri chizig’i

Narx va talab hajmining o‘zgarishi o‘rtasidagi teskari bog’liqlikni ko‘rsatuvchi DD chiziq talab egri chizig’i deyiladi.

Тalabga narxdan tashqari quyidagi asosiy omillar ta’sir ko‘rsatadi: 1) iste’molchining didi; 2) bozordagi iste’molchilar soni; 3) iste’molchining daromadlari; 4) bir–biriga bog’liq tovarlarning narxi; 5) kelajakda narx va daromadlarning o‘zgarishi ehtimoli.