Ish haqi tizimi

O„ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O„RTA MAXSUS
TA‟LIM VAZIRLIGI
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
IQTISODIYOT VA TURIZM FAKULTETI IQTISODIYOT KAFEDRASI
«IQSODIYOT NAZARIYASI» fanidan
K U R S I S H I

Mavzu: ISH HAQQI MOHIYATI TURLARI VA PRINSIPLARI

Bajardi: _______ 3-1 BBKT 20 guruhi talabasi Davronov Alisher
(imzo) (ismi sharifi)
Kurs ishi himoya qilingan sana “____” __________2020 y.
Baho “_____” ___________
Ilmiy rahbar: __________ Hurramov O.
(imzo) (ismi sharifi)
Komissiya a’zolari: __________ __________________
(imzo) (ismi sharifi)
__________ ____________________
(imzo) (ismi sharifi)

Buxoro – 2021 yili
ISH HAQQI MOHIYATI TURLARI VA PRINSIPLARI REJA:
Kirish
I Bob. Ishhaqining moxiyati, vazifalari va tashkil etish tomoyillari
1.1 Ish haqi kategoryasining mazmuni
1.2 Ish haqining vazifalari
1.3 Ish haqini tashkil etish tamoyillari
II Bob. Bozor iqtisodiyoti sharotida ish haqini tashkil etish tartibga solish va uni takomillashtirish
2.1. Ish haqining tashkil etishning va taribga solishning xususiyatlari
2.2 Ish haqi shakllari va tizimlari
III Xulosa

Kirish

Iqtisodiyotni modemizatsiyalashtirish sharoitida ish haqining roli yanada kuchaydi. Shuning uchun boshqaruv sistemasini, xo‟jalik mexanizmini takomillashtirish negizida iqtisodiyotni rivojlantirish hamda shu asosda xalqning farovonligi yanada yuksaltirish oldimizda turgan dolzarb vazifadir. Umurnan olganda, korxona va tashkilotlarda mehnat jamoasining normal ishlashi va korxona faoliyatining davomiyligida, albatta, ish haqining ta‟siri ahamiyatlidir. Shuning uchun ham, ish haqiga qo‟shimcha va ustamalarni to‟lash tizimini oshirish va buning uchun korxonalarda marketing strategiyalarini ishlab chiqish va uni tatbiq qilish mavzuning dolzarbligidan dalolat beradi. Shuningdek mamlakatimizda iqtisodiyot tarmoqlarining yuqori sur‟atlar bilan iqtisodiy o‟sishga crishishda, iqtisodiyotni modernizatsiya va diversifikasiya qilish jarayoni bilan birga mahalliy va xorijiy investisiyalarni jalb qilish, iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarida chuqur tarkibiy o‟zgarishlarni amalga oshirish, kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni jadal rivojlantirish, korxonalarda moliyaviy invcstitsiyalardan samarali foydalanish bo‟yicha kcng qamrovli chora-tadbirlarni amalga oshirilayotganligidir. Shu bilan birga, ishlab chiqarishni va umuman, mamlakatimizni modemizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilashda, barqaror taraqqiyotni ta'minlashda investisiyalaming o‟mi kattadir.

Mehnat bilan band aholi daromadlarining asosiy qismi tadbirkorlik faoliyatidan olinishi bilan birga, ulaming mchnat haqlari ham oshirilib borilmoqda.
«Barchamizga ma‟lumki, aholi ish haqi va daromadlarining o‟sish sur‟ati eng muhim ko'rsatkichlardan biri hisoblanadi. Biz har uch yilda ish haqini 2-2,5 barobar oshirishni o‟zoldimizga muhim strategik vazifa qilib qo‟yganmiz. Shu tariqa, aholining xarid qobiliyatini hisobga olgan holda, biz yaqin yillar ichida xalq farovonligi va daromadlarini ta‟minlash bo‟yicha yuksak marralarga erishayotgan mamlakatlar darajasiga ko‟tarilishni o‟z oldimizga maqsad qilib qo‟yganmiz».
Umuman moddiy ne‟matlami ishlab chiqarish jarayoni mehnat quroli va mehnat buyumlaridan tashqari, bevosita jonli mehnatni ham o‟z ichiga oladi. Ishlab chiqarish jarayonida ishlab chiqarish vositalaridan foydalanib kishining iste'molini qondiradigan mahsulotni vujudga keltiriladi.
Demak xo‟jalik yuritishning bozor tizimiga o‟tish sharoitida mehnatga haq to‟lash, ijtimoiy qo‟llab-quvvatlash va xodimlami himoya qilish sohasidagi davlatning ko‟plab vazifalari bevosita korxonalarga bcrilgan. Mehnatga haq to‟lashning shakllari, tizimlari va miqdorini, mehnat natijasiga qarab rag‟batlantirishni korxonalar mustaqil o‟zlari belgilaydi. Ish haqi degan tushuncha hozir qonunchilik asosida ishlamagan vaqtlari uchun ham pul va natura shaklida hisoblangan ish haqining barcha turlarini o‟zichiga oladi.