O‘rindoshlik ta’siri. Mehnat omillarining qimmatlashuvini anglatuvchi ish haqining o‘sishi sarmoya intensivroq bo‘ladigan texnologiyalarga o‘tishga turtki bo‘ladi, ya’ni qimmatroq omil-mehnat, nisbatan arzonroq omil-sarmoya bilan almashtiriladi. Natijada mehnatga talab qisqaradi. O‘sha sabablar ish haqining pasayishi, aksincha, mehnatga talabning ortishiga olib keladi (4,1-rasm). Har ikkala ta’sir bir yo‘nalishda harakatlanadi va mehnatga talabning (D) ish haqi (W) va mehnat miqdori (L) ga javob bog‘lanishni taqozo etadi. Buni mehnatga talab egri chizig‘i aks ettiradi.
W
L
1-rasm. Mehnatga talab egri chizig‘i.
Mehnat taklifi. Bozordagi mehnat taklifining egri chizig‘i (S) uning ish haqiga bevosita bog‘liqligini aks ettiradi (2-rasm). Muayyan mehnat bozorida ish haqining o‘sishi bu bozorda iqtisodiѐtning boshqa sohalarida band bo‘lgan xodimlarni ham, ilgari mehnat bozoriga kirmaganlarni ham jalb qiladi.
