326
Korrespondentlanuvchi
schyotlar
Schyotlarning krediti
Schyotlarning debeti
4010,
4110-
4010,
4110-
9910-
Kreditga
sotilgan
tovarlarning
qaytarilishi
(debet 9040)
Sotilishidan va narxidan
berilgan chegirmalar
(debet 9050)
Oy
oxirida
sotishdan
olingan
sof
tushumning
hisobdan chiqarilishi
Yuklab
jo’natilgan
mahsulot,
bajarilgan ish va xizmatlar uchun
to’lanadigan summa
Mahsulot,
ish va xizmatlar naqd pulga
sotilganda
Qisqa va uzoq muddatli investitsiya
tarzida boshqa tashkilotlarga o’tkazib
berilgan mahsulotlar summasiga
O’z kapital qurilishi uchun ko’rsatilgan
xizmatlar summasiga
Ichki
xo’jalik
ehtiyojlari
uchun
sarflangan mahsulot va ko’rsatilgan
xizmatlar summasiga
Mehnat
haqi yuzasidan xodimlarga
berilgan
mahsulot
va
xizmatlar
summasiga
Mahsulot bilan to’langan dividendlar
summasiga
Hisobot davri oxirida 9040 va 9050 –
schyotlarining yopilishi
-
4010,
4110
-
5010,
5020
-
5810,
0610
-
0890
-0810 - 0890,
2320,
2510,
9410 - 9450
-
6710
-
6610
-
9900
Yuklab jo’natilgan va sotilgan mahsulotlarning turlari boyicha sintetik hisobi 11- jurnal–
orderida yuritiladi. Bu jurnal- order 2810, 9410, 9010, 9020, 9030, 9210, 9220, 4010 -
schyotlarning kredit oborotlarini va 9010, 9020, 9030 - schyotlarining analitik ma’lumotlarini
yozish uchun tayinlangan. 11 - jurnal–order 15 va 16 - qaydnomalarning analitik ma’lumotlariga
asosan to’ldiriladi. Quyida 11- jurnal–orderining shakli keltiriladi.
11 – jurnal-order
So’m hisobida
Schyotlar krediti
Schyotlar debeti
2810
9410
9010
9020
6410
Jami
2810 «Yuklangan tovarlar»
432800
432800
4010 «Xaridorlar
va buyurtmachilardan
olinadigan schyotlar»
2832 440108
442940
5010
«Milliy
valutadagi
pul
mablag’lari»
9600
565300 160972 735872
jami
432800 2832 449708 565300 160972 161612
Yuklab jo’natilgan mahsulotlar hajmidagi yil boshidan jamlanuvchi oborotlari haqiqiy
tannarxni taqdim etilgan schyotlar summasiga bo’lgan foiz nisbatini hisoblash uchun
foydalaniladi. Bu nisbat 100% dan kam bo’lishi kerak, chunki u korxonaning mahsulot sotishdan
tushgan tushumidagi haqiqiy xarajatlar ulushini ko’rsatadi.
Qolgan qismi foyda ulushini
ko’rsatadi. Koxona boyicha foiz nisbati 82,0 (2520000 x 100 : 3068000).
Demak, sotishdan tushgan tushumning qariyb 18% ini foyda tashkil etadi. Ushbu
ko’rsatkich nafaqat reja bajarilishini tahlil qilishda, balki oy oxiriga qolgan Yuklab jo’natilgan
mahsulotlar, bajarilgan ish va xizmatlarning haqiqiy tannarxini hisoblashda
katta ahamiyatga
327
ega. Buning uchun barcha schyotlar boyicha oy oxiriga to’lanmagan sotish qiymatidagi summani
foiz nisbatiga ko’paytiriladi. Koxonada haqiqiy tannarx boyicha qoldiq 90692 so’mga teng
(110600 x 82,0 : 100).
11 - jurnal–orderning analitik ma’lumotlari boyicha foyda summasiga buxgalteriyada 15 -
jurnal–orderga
yozish
uchun
quyidagi
korrespondentlanuvchi
schyotlarni
ko’rsatib
ma’lumotnoma tuzadi: Dt 9010, 9020, 9030- schyotlar, Kt 9910 «Yakuniy moliyaviy natija»
schyoti.
Xaridorga mahsulot Yuklab jo’natishdan oldin ulardan mahsulot qiymatining eng kamida
15 % bo’nak to’lovlari tariqasida qabul qilinishi lozim.
12[31]
Olingan bo’naklarning sintetik hisobi 6310 «Xaridorlar va
buyurtmachilardan olingan
bo’naklar» schyotida yuritiladi. Bu schyot moddiy qiymatliklarni yetkazib berish uchun yoki
bajarilgan ishlar uchun olingan avanslar boyicha, shuningdek buyurtmachilar
uchun bajarilgan
qisman tayyor bo’lgan mahsulot va ishlarni to’lash boyicha olib boriladigan hisob – kitoblar
to’g’risidagi axborotni umumlashtirish uchun tayinlangan.
Olingan bo’naklar summasi, shuningdek qisman tayyor bo’lgan ishlar va xizmatlar uchun
olingan to’lanmalar, pul mablag’larini hisobga oladigan schyotlar (5010, 5110, 5210) ning debeti
va 6310 «Xaridorlar va buyurtmachilardan olingan bo’naklar» schyotining kreditida aks
ettiriladi.
To’la
tayyor buyumlar, materiallar va bajarilgan ishlar uchun mol oluvchi
(buyurtmachi)larga schyotlar taqdim etilganda, ushlab qolinadigan olingan bo’nak summalari va
qisman tayyor bo’lgan mahsulot va ishlar boyicha olingan to’lanmalar 6310-schyotning debetida
va 4010 «Xaridorlar va buyurtmachilardan olinadigan schyotlar» schyotining kreditida aks
ettiriladi. 6310 - schyot boyicha analitik hisob har bir kreditor boyicha yuritiladi.
Dostları ilə paylaş: