Tsikllik ishsizlik o'zida aks ettiradi ishsizlikning tabiiy darajasidan chetga chiqish iqtisodiy faoliyatning qisqa muddatli tebranishlari bilan bog'liq.
Tsikllik ishsizlik bu ishsizlik, sabab qaysi turg'unlik iqtisodiyotda (retsessiya) qachon haqiqiy YaIM potentsialdan kamroq. Bu iqtisodiyotda resurslarning to'liq band bo'lmaganligini anglatadi va haqiqiy ishsizlik darajasi tabiiydan yuqori(2-rasmdagi D nuqtasi). Zamonaviy sharoitda tsiklik ishsizlikning mavjudligi iqtisodiyotdagi umumiy xarajatlarning etarli emasligi (past) bilan bog'liq. yalpi talab), shuningdek, yalpi taklifning qisqarishi. Ishsizlikning tsiklik shakli depressiya va retsessiya fazalariga xosdir biznes tsikli, ya'ni. tadbirkorlik faoliyatining pasayishi davrlari uchun. Tiklanish va tiklanishga o'tish bilan ishsizlar soni kamroq bo'ladi. G'arb iqtisodchilarining fikriga ko'ra, iqtisodiy yuksalish va pasayish davrlarida tsiklik ishsizlikning qiymati 0 dan 10% gacha yoki undan ko'p bo'lishi mumkin. Aynan ishlab chiqarishning tsiklik pasayishi 1929-1933 yillardagi Buyuk Depressiya yillarida ishsizlikning asosiy sababi bo'lib xizmat qildi. O'sha davrda AQShda ishsizlik darajasi yuqori ko'rsatkichga yetdi - 25%.
Haqiqiy ishsizlik darajasi ishsizlar umumiy sonining (friktsion+tarkibiy+tsiklik) jami ishchi kuchiga nisbati yoki barcha turdagi ishsizlik koeffitsientlari yig‘indisi sifatida hisoblanadi.
u haqiqat. = u Fritz. + u tuzilishi. + u tsikl. Ishqalanish va tarkibiy ishsizlikning yig'indisi tabiiy ishsizlik darajasiga teng bo'lganligi sababli, haqiqiy ishsizlik darajasi tabiiy ishsizlik darajasi va tsiklik ishsizlik darajasi yig'indisiga teng:
u haqiqat. = u * + u tsikl. Tsiklik ishsizlik darajasi ham bo'lishi mumkin ijobiy qiymat – turg'unlikda (retsessiyada) haqiqiy ishsizlik darajasi uning tabiiy darajasidan yuqori bo'lganda va mavjud resurslardan yetarli darajada foydalanmaslik, va salbiy qiymat – bum haqiqiy ishsizlik darajasi tabiiy ishsizlik darajasidan past bo'lganda va mavjud ortiqcha bandlik resurslar.
Yoshlik ishsizlik oliy yoki oʻrta maxsus taʼlim muassasalari bitiruvchilarining malakasi, ish tajribasi yoʻqligi yoki boshqa sabablarga koʻra oʻz ishiga talab topa olmasligi bilan bogʻliq.
