183
bədəndən ayrılmasından ibarət olan ölüm onu həyatın
digər
bir mərhələsinə daxil edir ki, orada xoşbəxt və ya
bədbəxt olması ölümdən qabaqkı həyat mərhələsində
yaxşı və ya pis əməl sahibi olmasından asılıdır.
Peyğəmbəri-Əkrəm (s) buyurur: “Ölməklə məhv
olduğunuzu heç vaxt güman etməyin,
əksinə bir evdən
başqa bir evə nəql olunursunuz.”
1
BƏRZƏX
Quran və sünnədən məlum olur ki, insan ölüm ilə
ümumi Qiyamət arasında məhdud və müvəqqəti bir
həyata
da malikdir; bu, dünya həyatı ilə axirət həyatı
arasında vasitə və bərzəx hesab olunur. İnsan öldükdən
sonra malik olduğu etiqadlar, bu dünyada gördüyü yaxşı
və ya pis əməllər xüsusi şəkildə araşdırılır, qısa şəkildə
mühasibə aparıldıqdan sonra alınan nəticəyə əsasən şirin
və yaxud acı bir həyata məhkum edilir;
bu həyat da
ümumi Qiyamət gününə qədər davam edir. İnsanın
bərzəx aləmindəki həyatı eynilə müəyyən əməllərin
araşdırılması üçün məhkəmə orqanına çağırılan, istintaq
aparılıb müəyyən suallar soruşulan və sənədləri tənzim
olunan şəxslərin vəziyyətinə oxşayır.
Bundan sonra o,
məhkəmənin vaxtı gəlib çatana qədər müvəqqəti olaraq
zindanda saxlanılır. İnsanın bərzəxdəki ruhu dünyada
yaşadığı surətdə olur; yaxşı əməl
sahibləri xoşbəxtlik və
nemət içərisində Allah dərgahına yaxın olan pak
insanların qonşuluğunda ilahi nemətlərdən bəhrələnir, pis
1 “Biharul-ənvar”, 3-cü cild, səh-161. (Şeyx Səduqun
“Etiqadat” kitabından.)
184
əməl sahibləri isə bədbəxtliyə, əzaba düçar olur, şeytanlar
və zəlalət başçıları ilə yoldaş olur. Allah-taala xoşbəxtlik
və səadət əhlinin vəziyyətini belə bəyan edir:
“Allah yolunda öldürülən şəxslərin
əsla ölü olduğunu
güman etmə! Onlar öz Rəbblərinin yanında (qürb
məqamında) ruzilərdən bəhrələnirlər, Allahın Öz fəzl və
mərhəməti ilə onlara verdiyi şeylər səbəbi ilə şadlıq və
sevinc içərisindədir, onların ardınca
gələn və hələ onlara
qovuşmayan möminlərə müjdə verib deyirlər ki, onlar
üçün heç bir qəm-qüssə və qorxu yoxdur. Həm də onlara
Allahın (vəsfə sığmayan) fəzl və mərhəmətini müjdələyib
deyirlər ki, Allah möminlərin əcr və savabını heç vaxt zay
etmir.”
1
Dünya həyatında mal-dövlətlərindən və sərvətlərindən
qanuni yolla istifadə etməyən başqa qrupu isə belə vəsf
edir:
“Nəhayət, onlardan birinin ölümü çatar və deyər:
Pərvərdigara! Məni (dünyaya) qaytarın, bəlkə zay etdiyim
ömrüm müqabilində yaxşı bir iş görəm. Xeyr, əsla! Bu
onun dediyi bir sözdür (onun
sözlərinə əhəmiyyət
verilməz), onların qarşısında Qiyamət gününə qədər
davam edən bərzəx vardır.”
2
Dostları ilə paylaş: