Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti iqtisodiyot nazariyasi

4.
 
Firmaning quyidagi ma’lumotlari berilgan: 
Yalpi daromadi – 10 mln. so‘m,
Tashqi xarajat – 4 mln. so‘m, 
Normal foyda – 2,5 mln. so‘m. 
Firmaning buxgalteriya va iqtisodiy foydasi topilsin. 
Yechim:
Buxgalteriya foydasi

Yalpi daromad – buxgalteriya xarajati

10 – 4 

6 mln.so‘m. 
Iqtisodiy foyda

yalpi daromad – iqtisodiy xarajat

10 – (4

2,5) 

3,5 
mnl.so‘m. 
 
 
 

---

43 
3 -MAVZU. RAQOBAT, MONOPOLIYA. BOZORNING 
TARTIBLANISHI VA NARXNING SHAKLLANISHI 
Reja: 
1.Raqobatning mohiyati, shakllari va usullari 
2. Monopoliyalarning iqtisodiy asosi va ularning turlari 
3.O’zbekistonda raqobatchilik muhitining vujudga kelishi va 
monopoliyaga qarshi qonunchilik 
Raqobat bozor munosabatlarning mohiyatini ifodalaydigan muhim 
tushunchadir. Raqobat bozor xo‘jaligining mexanizmi bo‘lib, mahsulotni 
ishlab chiqarish va sotish jarayonida bozorning barcha subyektlarning 
o‘zaro bog‘lanishini ta’minlab beradi.
Lotin tilida bu so‘z “duch kelmoq”, “to‘qnashmoq” ma’nosini 
anglatadi. Mamlakatimizning birinchi Prezidenti I.A.Karimov 
raqobatning bozor iqtisodiyotidagi ahamiyatini ko‘rsatib, «Raqobat 
bo‘lmasa, bozor iqtisodiyotini barpo etib bo‘lmaydi. Raqobat - bozorning 
asosiy sharti, aytish mumkinki, uning qonunidir», deb ta’kidlaydi.
1
Ushbu mavzuda biz raqobatning mohiyati, shakllari va usullari hamda 
O’zbekistonda raqobatchilik muhitini yaratish bo‘yicha olib borilayotgan 
ishlarni ko‘rib chiqamiz. 
 
1. Raqobatning mohiyati, shakllari va usullari. 
Raqobat harakatni tezlashtiruvchi jarayon bo‘lib, bozorning tovarlar 
bilan yaxshiroq ta’minlanishiga xizmat qiladi.