Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti r. E. Xoliqova

TAʼLIM OLISH SHAKLLARI: 
 
ishlab 
chiqarishdan 
ajralgan holda 
taʼlim olish 
(kunduzgi); 
ishlab 
chiqarishdan 
ajralmagan holda 
taʼlim olish 
(sirtqi, kechki, 
masofaviy);
dual taʼlim; 
oilada taʼlim olish 
va mustaqil taʼlim 
olish; 
katta 
yoshdagilarni 
o‘qitish va 
ularga taʼlim 
berish; 
inklyuziv taʼlim
;
eksternat 
tartibidagi taʼlim; 
mudofaa, 
xavfsizlik va 
huquqni 
muhofaza qilish 
faoliyati 
sohasida kadrlar 
tayyorlash. 

---

140 
Qonunga ko‘ra, davlat oliy taʼlim, o‘rta maxsus, professional taʼlim 
muassasalari va ularning filiallari, shuningdek davlat ishtirokidagi oliy, o‘rta 
maxsus, professional taʼlim tashkilotlari va ularning filiallari Prezident yoki 
hukumat qarorlari bilan tashkil etiladi. Nodavlat taʼlim muassasalarini tashkil etish 
ularning taʼsischilari tomonidan amalga oshiriladi. 
Nodavlat taʼlim tashkilotlariga litsenziya Taʼlim sifatini nazorat qilish davlat 
inspeksiyasi tomonidan beriladi. 
Taʼlim tashkilotlariga o‘qishga qabul qilish barcha talabgorlar uchun taʼlim 
olishga doir teng imkoniyatlarning taʼminlanishi prinsipi asosida amalga oshiriladi, 
shaxslarning ayrim toifalari bundan mustasno, ularga qonun hujjatlariga muvofiq 
imtiyozlar berilishi mumkin. Taʼlim tashkilotlari talabgorlarni va (yoki) ularning 
ota-onasini yoki boshqa qonuniy vakillarini ustav, litsenziya (nodavlat taʼlim 
tashkilotlari uchun), davlat akkreditatsiyasi to‘g‘risidagi sertifikat, o‘quv dasturi 
hamda taʼlim faoliyatini tartibga soluvchi boshqa hujjatlar, taʼlim oluvchilarning 
huquqlari va majburiyatlari bilan tanishtirishi shart. Jismoniy, aqliy, sensor (sezgi) 
yoki ruhiy nuqsonlari boʼlgan bolalar o‘qishga o‘z ota-onasining yoki boshqa 
qonuniy vakillarining roziligiga va tibbiy-psixologik-pedagogik komissiyaning 
xulosasiga binoan qabul qilinadi. 
Аyrim taʼlim tashkilotlariga (oliy taʼlim muassasalariga, akademik 
litseylarga, Prezident, ijod, ixtisoslashtirilgan maktablar va boshqalarga) o‘qishga 
qabul qilish tanlov asosida amalga oshiriladi. 
Davlat oliy taʼlim va professional taʼlim muassasalariga o‘qishga qabul 
qilish davlat granti va (yoki) tulov-shartnoma asosida amalga oshiriladi. Chet ellik 
fuqarolarni O‘zbekistonning davlat taʼlim muassasalariga qabul qilish to‘lov-
shartnoma asosida (bundan davlat granti ajratilgan dollar mustasno) amalga 
oshiriladi. Davlat taʼlim muassasalariga o‘qishga qabul qilish tartibi Vazirlar 
Mahkamasi tomonidan belgilanadi. 
Nodavlat taʼlim tashkilotlariga o‘qishga qabul qilish tartibi ushbu taʼlim 
tashkilotlari tomonidan belgilanadi. 
Oliy taʼlim muassasalariga davlat granti asosida o‘qishga qabul qilish 
parametrlari Prezident tomonidan belgilanadi. 
Oliy taʼlim muassasalariga o‘qishga qabul qilish imtiyozli kontingent uchun 
qo‘shimcha qabul parametrlari belgilandi. 
Shuningdek, mazkur Qonun bilan 1997-yil 29-avgustdagi «Taʼlim 
to‘g‘risida»gi hamda «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi to‘g‘risida»gi Qonunlar 
o‘z kuchini yo‘qotdi
37
. 
2016-2020-yillarda ilm-fan va innovatsion ishlanmalarni takomillashtirish
sohasidagi islohotlar yangi bosqichga ko‘tarildi.
Respublikada ilmiy va innovatsion faoliyatni qo‘llab-quvvatlash maqsadida 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017- yil 29- noyabrdagi «O‘zbekiston
Respublikasi Innovatsion rivojlanish vazirligini tashkil etish to‘g‘risida»gi
Farmoni qabul qilindi. Ushbu vazirlik O‘zbekiston Respublikasini innovatsion
va ilmiy-texnik rivojlantirish sohasida jamiyat va davlat hayotini har
37
https.//www. norma/uz/uz/.talim –togrisida… 

---

141 
tomonlama rivojlantirishga, mamlakatning intellektual va texnologik salohiyatini 
oshirishga qaratilgan yagona davlat siyosatini amalga oshiruvchi davlat 
boshqaruvi organi hisoblanadi
38
. 
2017-2019- yillar davomida innovatsion rivojlanish va novatorlik
g‘oyalarini qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi tomonidan hozirgi kunga qadar 21 
nafar yosh olimlarning xorij mamlakatlariga ilmiy stajirovkalari 
tashkillashtirildi. Jalb qilingan xorijiy yuqori malakali olim va 
mutaxassislarning xarajatlarini moliyalashtirishga 17,0 ming AQSH dollari
hamda 70 mln. so‘m miqdorida mablag‘ yo‘naltirildi. Fanlar akademiyasining
Abu Rayhon Beruniy nomidagi Sharqshunoslik instituti fondiga 117 turdagi 
jami 158,1 mln. so‘mlik (20,1 ming AQSH dollari) noyob qo‘lyozma va tarixiy
manbalar mazkur qo‘lyozma egalari – jismoniy shaxslardan xarid qilindi.
2018- yil 20-avgustda yosh olimlar uchun qisqa muddatli ilmiy stajirovkalarga
yuborish maqsadida tanlov e’lon qilindi, 8 nafar yosh olim tanlovdan 
muvafaqqiyatli o‘tdi. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018- yil 19- apreldagi PQ-
3674-son qaroriga muvofiq «Yuqori texnologiyalar o‘quv-eksperimental 
markazi» davlat korxonasi Innovatsion rivojlanish vazirligi huzuridagi davlat
ilmiy muassasasi shaklidagi Ilg‘or texnologiyalar markaziga aylantirildi. Ilmiy
va innovatsion loyihalarini tijoratlashtirishni qo‘llab-quvvatlash maqsadida
Ilg‘or texnologiyalar markazi bazasida innovatsion start-ap akseleratori va
inkubator tashkil etilib, faoliyat ko‘rsatmoqda. Hozirgi kunda 25 startap
jamoalar o‘z faoliyatini boshlash uchun uchun maxsus o‘quv treninglaridan 
o‘tmoqdalar. Hozirgi vaqtda markazda jami 2,7 mlrd. so‘mlik 18 ta loyiha
(fundamental, amaliy, innovatsion va yosh olimlar) amalga oshirilmoqda
39
. 
Mamlakat uchun ilm-fan sohasidagi ustuvor yo‘nalishlarni aniq belgilab 
olish, har yili ilm-fanning bir nechta ustuvor yo‘nalishini rivojlantirishdir. Ayniqsa, 
joriy yilda