269
korxona ustav (Nizom) kapitalidagi ulushini tashkil etadi. Bu ulushlar yoki
aksiyalarga mos ravishda ta’sischilar o‘rtasida foyda taqsimlanadi.
Aksiya - bu korxonani rivojlantirishga kiritilgan mablag’ haqida guvohlik
beruvchi qimmatbaho qog‘oz. Aksiyalar 2 xilda oddiy va imtiyozli bo‘ladi. Oddiy
aksiyalar “bitta aksiya - bitta ovoz” tamoyili bo‘yicha aksionerlik jamiyatini
boshqarish huquqini beradi. Imtiyozli aksiyalar boshqarishda ishtirok etishga
huquq bermaydi, ammo doimiy (belgilangan) dividend keltiradi va foydani
taqsimlash va korxonani tugatish vaqtida oddiy aksiyalardan ustunlik qiladi.
Aksiyaning yoki narxi olinayotgan dividend miqdoriga bevosita bog‘liq.
Korxona aksiyalarining umumiy narxi (balans passivida) amaldagi bozor va
kurs narxlari bo‘yicha aniqlanadi. Korxona buxgalteriya balansi moliyaviy
rejalashtirishning asosiy hisob-kitob hujjatlaridan biridir. Korxonaning ichki
balansi odatda aniq tuziladi va uning belgilangan hisobot davriga haqiqiy
moliyaviy holatini aks ettiradi. Tashqi balans soddalashtiriladi va ochiq
informatsiyalar uchun mo‘ljallangan.
Dostları ilə paylaş: