Issiqlik elektr stansiyalarda

Nazorat savoilari

1. 
   Suvni N-kationitli filtirlar yordamida yumshatish qonuniyat- lari.
   
2. 
   N - kationitli filtrlaming turlari va ulaming ishlatilish
   

sohalari.

3. 
   N - kationitli filtrlar yordamida suvni qanday kationlardan tozalash mumkin?
   
4. 
   N - kationitli filtirlami regeneratsiya qilishda ishlatiladigan
   

regentlar.
189

X BOB. SUVNI YUMSHATISH SOHASIDA VODOROD VA NATRIY KATIONIT QURILMALARNING ISHLATILISHI

1. 
   Suvni ketma-ket o‘rnatili>an N va Na-kationitli filtrlarda yumshatish
   

Suv tozalash texnikasi sohasida bunday filtrli qurilmalar suv ishqoriyligini kamroq darajada, qattiqligini har qanday belgilangan miqdorda kamaytirish uchun ishlatiladi.

37-rasm. Ketma-ket o‘matilgan N va Na-kationitli qurilrnaning negizona chizmasi

Bunday qurilmalami ishlatishda yumshatilayotgan suv ikki qismga ajratilib suvning bir qismi (1) N-kationitli filtrdan o‘tkazilib, filtrdan o ‘tmagan ikkinchi qismi bilan (2 ) maxsus bakda

2. 
   aralashtiriladi. N-kationitli filtrdan o ‘tayotgan suvning kislotalik xususiyati yuqori boMganligi sababli yurnshatilmagan suv bilan aralashganda undagi N4-kationlar filtrdan о tkazilmagan suv tarkibidagi N S 03 anionlar bilan o czaro birikishi natijasida, suvning karbonatli ishqoriyligi kamayadi.
   

n + n s o 3 = n 2s o 3= N20 + s o 2
Hamda hosil bo‘lgan N 2S 0 3 ning parchalanishi hisobiga S 0 2
gazi hosil bo‘ladi.
190
Suvni S 0 2 gazidan tozalash dekarbanizator (4) yordamida aeratsiya qilib bajariladi. Dekarbonizatorda S 0 2dan tozalangan suv so‘rg‘ich (5) yordamida Nai filtrga (6 ) yuboriladi. Tozalanayotgan suv oxirgi bosqichdagi Na2-filtrdan (7) o'tishi natijasida qatuqligi har litrida 10 mkg-ekv.gacha kamayadi.
Yumshatilgan suvning ishqoriyligi kamayishi asosan tarkibidagi N S 0 3‘ ionlar konsetratsiyasiga va N-kationitli filtrdan o‘tayotgan suv miqdoriga bogiiqligi sababli, yumshatilayotgan suvningbelgilangan me’yordagi ishqoriyligini N-kationitli filtrdan o‘tayotgan suv miqdorini ko‘paytirish yoki kamaytirish y o ii bilanamalga oshirish mumkin.
Bunday qurilmalarda dekarbonizatorga tushayotgan to‘la yumshatilmagan suv qattiqligi quyidagi ifoda orqali aniqlanadi.

K_uh_m
= 0_V
^{- x )}/ ^Qx - ' u m
^+xX^OL 'u^Nm

bu yerda: bak (3) dagi suvning umumiy qattiqligi, mg- ekv/1; a.-takbiiy umumiy qattiqligi, mg-ekv/1; m-N-kationli suvning umumiy qattiqligi mg ekv/i; x N-kationitli filtrdan o'tayotgan suvning miqdori, m 3. 1-qurilmaga berilayotgan suvning umumiy ishqoriyligi.
N-kationitli filtrdan o‘tayotgan suv Ы miqdori qancha ko‘p
bo'Isa, bakdagi aralashgan suv qattiqligi ham Shuncha kichik boMadi. Ishqoriyligi esa tarkibidagi N-kationlar bilan neytralanmay qolgan N S 0 3‘ ionlar miqdoriga bog'liq. U quyidagi ifodadan topiladi:
С ц с а = 0 —x ) ^ h c o , — XA
Bu ifodada: CHcq -bakdagi aralashgan suvning qoldiq ishqoriyligi, mg-ekv/1; C HCQ-dastlabki suvdagi N S 0 3‘ ionlarining konsentratsiyasi, mg-ekv/1; A - N-kationitli suvning kislotaligi,
mg-ekv/1.