Исследование в XXI веке ноябрь, 2022 г 23 ilk yoshdagi bolalarning nutqini rivojlantirishning samarali
Yüklə 0,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ILK YOSHDAGI BOLALARNING NUTQINI RIVOJLANTIRISHNING SAMARALI METODLARI Rustamova Malika Ne’matovna
- Tayanch tushunchalar
|
Международный научный журнал № 4 (100), часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » ноябрь , 2022 г 23 ILK YOSHDAGI BOLALARNING NUTQINI RIVOJLANTIRISHNING SAMARALI METODLARI Rustamova Malika Ne’matovna Guliston davlat universiteti magistranti Annotatsiya: Ushbu maqolada hozirgi kunda bolalarni maktabgacha ta’lim tashkilotida tarbiyalash, maktab ta’limiga tayyorlash jarayonida aynan ilk yoshdagi bolalar va ularning nutqini rivojlantirish, yanada takomillashtirish, eng asosiysi nutqida nuqsoni bor bolalar bilan samarali ishlar olib borishning ahamiyati va afzalliklari yoritib berilgan. Tayanch tushunchalar : Psixolingvistik adabiyotlar, yarim tillilik, ijtimoiy kutish, kommunikativ yo‘naltirilganlik, ijtimoiy vaziyat, emotsional kechinmalar, ermak o‘yinlar, diksiya, emotsional ekspressiya, empatiya. Bog’cha yoshidagi bolalar eng avvalo ko’rgazmali ifodalangan yoki ularning faoliyatlargia jalb etilgan predmetlar, hodisalar, sifatlar, xususiyatlar, munosabatlarning nomlanishini o’zlashtiradi. Buni bola tafakkurining ko’rgazmali- harakat va ko’rgazmali-obrazli harakterda ekanligi bilan tushimtirish mumkin. Shu tufayli ham, bog’cha yoshidagi bolalar lug’atida abstrakt (mavhum) tushunchalar deyarli uchramaydi. Bolalar nutqidagi bu hususiyatni ham mashg’ulotlar jarayonida hisobga olish zarur. Bolalarning nutqlari kattalarning nutqlaridan keskin farq qilinadi: Masalan: “r” o’rniga “l” yoki “y”, “sh” o’rniga “s” tovushlarini ishlatishlari kuzatiladi. Nutqi to’liq rivojlanmagan maktabgacha yoshdagi bolalar uchun pedagogik mahorat alohida ahamiyatga ega. Maktabgacha ta’lim yoshdagi bolalarda dastlabki ma’naviy – ahloqiy tushunchalarni shakllantirish bolaning dastlabki rivojlanish bosqichlaridayoq amalga oshirilishi lozim bo’lgan pedagogik talablardan biri bo’lsa, ma’naviy sifatlar: mehribonlik, to’g’rilik, vatanparvarlik, insonparvarlik, intiluvchanlik, tashabbuskorlik, milliy qadriyatlarga hurmat, milliy g’urur kabi va ahloq – odobga oid sifatlar: ota – onaga hurmat, salomlashish odobi, kiyinish va ovqatlanish odobi, mehnatsevarlik, uyda va jamoat joylarda o’zini tutish kabi fazilatlarni tarbiyalash jarayoni ham bolalarda nutq zahirasining yetarlicha rivojlanishini talab etadi. Maktabgacha ta’lim mazmunini tashkil etishda bolalar nutqini rivojlantiruvchi noan’anaviy usullardan foydalanish; ularda mashg’ulotlarga qiziqishni yanada orttirish uchun har- xil integrasiyalashgan xususiyatga ega bo’lgan ko’rgazmalardan foydalanish; maktabgacha yoshdagi bolalarga mashg’ulotlarni tashkil etishda doimo bolalarning tafakkur xususiyatini(ko’rgazmali obrazli, ko’rgazmali harakatli, emotsonal) hisobga olish; ta’lim jarayoni bola yoshiga mos bo’lishi yoki imkoniyatlarini hisobga olgan holda metodlarni tanlash bilan bog’liq bo’lishi; bolalarga yondashuvda logoped, difektolog, psixolog, tarbiyachi, ota – onalar o’zaro Международный научный журнал № 4 (100), Yüklə 0,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|