Исследование в XXI веке ноябрь, 2022 г 591 zamonaviy davrda raqamli iqtisodiyotning imkoniyatlari va
Yüklə 0,77 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
часть 1 « Новости образования : исследование в XXI веке » ноябрь , 2022 г 593 extiyojlarini qondirish borasida ma’lumotlardan faol foydalanish bo‘yicha keng ko‘lamli faoliyatni bashorat qilish, rejalashtirish, tashkil qilish, ijro etish, nazorat qilish va muvofiqlashtirishni ko‘zda tutadi va bu tizim bugungi kunda, aftidan, bungacha misli ko‘rilmagan darajada har tomonlama – ilmiy, uslubiy, texnologik, axborot, instrumental, kreativ va xokazolarni qo‘llab-quvvatlashga ehtiyoj sezadi. Iqtisodiyotning raqamli segmenti mamlakat iqtisodiyoti va jamiyatda ro‘y bergan sifat o‘zgarishlari tufayli dolzarb axamiyat kasb etadi. Yangi texnologiyalar va yo‘nalishlar jismoniy shaxslar va yuridik shaxslar menejmentiga tobora katta ko‘lamda o‘zaro aloqalarda transaksiya xarajatlarini qisqartirish hamda davlat tarkibiy tuzilmalari va xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar bilan uzviy aloqalarni amalga oshirish imkoniyatini yaratadi. Shu sababli iqtisodiyotning barcha soxalarini raqamli texnologiyalar asosida yangilashni nazarda tutadigan raqamli iqtisodiyot milliy konsepsiyasini ishlab chiqishimiz kerak, deb ta’kidlaydi Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoev Oliy Majlisga Murojaatnomasida, shu asosda “Raqamli O‘zbekiston-2030” dasturini hayotga tadbiq etishimiz zarur. Natijada YaIM ni kamida 30 foizga o‘stirish, korrupsiyani keskin kamaytirish imkonini beradi.[1] Natijada tarmoq servislariga asoslangan, ya’ni raqamli yoki elektron iqtisodiyot shakllanadi. Raqamlashtirish tushunchasi o‘zi buyumlar internetidan tortib elektron xukumat texnologiyalarigacha bo‘lgan zamonaviy axborot texnologiyalarini “yoppasiga” qo‘llash asosida tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarilishini boshqarish va ishlab chiqarishning o‘zini takomillashtirishning yangi bosqichidan dalolat beradi. Iqtisodiyotning raqamli segmentini kengaytirishning asosiy sababi transaksiya sektorining o‘sishi hisoblanadi, u rivojlangan mamlakatlarda milliy YaIM ning 70 foizdan ortig‘ini tashkil qiladi. Bu sektor tarkibiga quyidagilar kiradi: davlat boshqaruvi, konsalting va axborot xizmatlari ko‘rsatish, moliya, ulgurja va chakana savdo, shuningdek, turli kommunal shaxsiy va ijtimoiy hizmatlar ko‘rsatish.*2+ Iqtisodiyotda dinamika va diversifikatsiya darajasi qanchalik yuqori bo‘lsa, mamlakat ichkarisida va tashqarisida shunchalik katta hajmdagi noyob ma’lumotlarga aylanadi, mos ravishda milliy iqtisodiyot doirasida kattaroq axborot trafigi vujudga keladi. Shu sababli raqamli iqtisodiyot Axborot Kommunikatsion Texnologiyalari (AKT) xizmatlarining kirib borish darajasi yuqori va qatnashchilar soni ko‘p bo‘lgan bozorlarda eng samarali faoliyat ko‘rsatadi. Texnologik jixatdan raqamli iqtisodiyotni to‘rtta trend belgilab beradi: mobil texnologiyalar, biznes taxlillar, muhim hisob natijalari va ijtimoiy media; global jixatdan - Fasebook, Youtube, Twitter, Instagramm kabi ijtimoiy tarmoqlar. Bu esa shuni anglatadiki, milliy segmentni shakllantirishda ularning imkoniyatlaridan foydalanish muhim axamiyat kasb etadi. Hozirgi kunda dunyoda raqamli iqtisodiyot xodisasini umumiy bir tushunchasi mavjud emas, shunday bo‘lsada, ko‘plab ta’riflar keltirilgan. Ushbu fenomenga davlat |