Исследование в XXI веке январрь, 02 г 1031 nerv sistemasining fiziologiyasi va yosh xususiyatlarining ahamiyati

часть
1
 
«
Новостиобразования
: 
исследование
в 
XXI 
веке
»
январрь
, 202
3
г 
1034 
Shartli reflekslar so’nishi mumkin. Emish- ovqat yeyish bilan almashishi
mumkin. 
Refleks bosib o’tgan yo’l reflektor yoyi deyiladi: retseptor- nerv uchi
markazda intilovchi nerv markazlari (orqa yoki bosh miyalar) markazdan
qochuvchi nerv.
Retseptorlar: ekstro, intro retseptorlar pregrioretseptorlar- muskullar paylarda
joylagan retseptorlar. 
Shartli reflekslar- birinchi tartib shartli reflekslar –shartli ta’sirlovchini
shartsiz ta’sirlovchi bilan mustahkamlab xosil qilingan shartli refleks-1- 
tartib shartli refleks deyiladi. 
Ana shu shartli refleks asosuda yangi refleks hosil qilish mumkin- bu
2-tartib shartli refleks deyiladi. 
Dars tugashiga 1-2 minut qolganda bolalarning darsga e’tibori 1-2
minut susayadi. Bu vaqtda aloqador reflekslar ovqatlanish ham vaqtga
aloqador reflekslarga kiradi.
Iz qoldiruvchi shartli reflekslar- shartli ta’sirlovchidan so’ng miya yarim
sharlari po’stlog’ida- qolgan iz hisobiga bo’ladsi. Masalan:o’quvchiga
ma’lum vazifa tapshirilsa, ushbu vazifani oz vaqtida olib kelib topshirish
misol bo’ladi.
Shartli reflekslar tormozlanishi: 
1. tashqi- shartsiz tormozlanish. 
2. ichki- shartli tormozlanish. 
Tashqi tormozlanish: shartli refleks hosil bo’layotgan davrda tashqi
muhit sharoitning birdan o’zgarishi miya po’stlog’ida yangi qo’zg’alish
o’chog’ini hosil qiladi va shartli refleks markazini tormozlaydi. Bunday
ta’sirlovchilarga turli tovushlar, xonadagi yorug’lik, shamol va boshqalar
kiradi. Tashqi tormozlanishi hosil qiladigan ta’sirlovchilar shartsiz
ta’sirlovchi deb nomlangan. Masalan: dars vaqtida ko’chadan avtomobil
ovozi eshitilganda o’quvchining diqqati buziladi.
Shartli tormozlanish- hayot davomida asta-sekin paydo bo’ladi. Sunuvchi,
qiyosiy va kechikuvchi turlarga bo’linadi. 
Sunuvchi- agar odam egallagan bilim, hunar kasbini uzoq vaqt
takrorlab turmasa, uning esidan chiqadi.

---

Международныйнаучныйжурнал
№
6
(100),