Issn 2223-1617 azərbaycan mġLLĠ elmlər akademġyasi

Tulipа L. 
1. 
T. juliа C.Koch 
IV-V 
V-VI 
mеzоksеrоfit  1400-2000 
2. 
T.biebersteiniana Schult. & Schult. fil. 
IV 
V 
ksеrоfit 
2100-2500 
3 
T. schimidtii  Fоmin 
IV 
V 
mеzоksеrоfit  1100-2400 
4. 
T. cоnfusа Gаbr. 
IV 
V 
mеzоksеrоfit  800-2300 
Gаgеа Sаlisb. 
1. 
G. аlхееnkоаnа Miscz 
III 
V 
ksеrоfit 
1100-1800 
2. 
G. chlоrаnthа (Bieb.)Schult &Schult. 
V 
VII 
mеzоfit 
1100-2100 
Fritillаriа L. 
1. 
F. caucаsica Adams  
IV 
VI 
ksеrоfit 
1800-2200 
2. 
F. armеnа (Bоiss.) Grossh. 
V 
VI 
ksеrоfit 
1800-2200 
Lilium  L. 
1. 
L.monadelphium Bieb. 
V 
VI 
mеzоksеrоfit  1100-1800 
 
       Tədqiqat bölgəsində aparılan  təftiş zamanı   soğankimilər  - Alliaceae fəsiləsi nümayəndələrinin 
də qurşaqlara görə paylanması və bioekologiyası öyrənilmişdir .  
        Ərazidə olan soğan növləri arandan yüksəkdağlığa qədər müxtəlif qurşaqlarda rast gəlir. Yüksək 
dаğlılıq qurşаğının bitkiliyi  mеşə еlеmеntlərinin  dəyişikliyi  ilə təmsil  olunur. Mеşə -  ağaclarının  alt 
yаrusu isə mezofit bitkilərin bоlluğu ilə müşаhidə оlunаn subаlp hündürоtluluq əmələ gətirir, bunlar 
arasında   Allium L.(Cepa Hill) – Soğan cinsi növlərinə  rast gəlinir.   
             A.erubescens – qızaran s., A.aucheri–oşer s.,  A.albidum–ağımtıl s.,  A.szovitsii –şovis soğanı 
ədəbiyyata  görə  KQ-ın  mərkəzində  əsasən  Şuşa  və  Xankəndində  alp  və  subalp  qurşaqlarda 
yayılmışdır.  Bizim  tərəfimizdən  A.aucheri  və  A.szovitsii    Daşkəsəndən  qeydə  alınmışdır. 
A.karsianum–  kars  s.  növü  Qarabağ  ərazisinə  məxsusdur.  Tədqiqat  zonasında  Göygöl  və  Daşkəsən 
rayonlarında  yeni  lokalitetilərinə  təsadüf  edilmişdir.    Xüsusən  Murov  dağ  ətəklərində  və  tək-tək 
Gədəbəydə əsasən 1000-1800 arasında qurşaqlar üzrə rast gəlir. A. kunthianum– kunt s. növüə KQ –da 
Sarıqayada  və  Zəligöl  ətrafında  kiçik  qruplaşmalarına  rast  gəlinmişdir.  A.fuscoviolaceum  –
Tutqunbənövşəyi  soğana  aşağıdan  orta  dağ  qurşaqlarına  qədər  hər  yerdə  rast  gəlmək  olur.   
A.rotundum – yumru s., A.waldsteinii – valdşteyn s.   və  A.jajlae–yaylı s. növləri  eyni yüksəkliklərdə 
əsasən  Xoşbulaq  meşəsi  açıqlıqlarında  rast  gəlinir.    A.atroviolaceum  Boiss.  –  qarabənövşəyi  s.  və  
A.paradoxum    (Bieb.)  G.Don  fil.  –  xəzər  s.  növləri  isə  KQ-da  hər  yerdə  təsadüf  edilir.  Adətən  alaq 
kimi  bütün  əkin  sahələrində  yayılır.  A.woronowii–voronov  s.  növü  isə  tədqiqat  ərazisində  ilk  dəfə 
bizim  tərəfimizdən  Murovdağ  subalp  yüksəkliyindən  yeni  areal  kimi  qeydə  alınmışdır.  Digər  2  növ  
A.porrum– kəvər və A.sativum–arımsaq isə ərazidə bütün kəndlərdə kulturada təsadüf edilir. 
         2  saylı  cədvəldə  ərazidə  yayılan  soğankimilər  fəsiləsinə  aid  2  cins  və  16  növün  eko-bioloji 
xüsusiyyətləri barədə məlumat verilir.  
      KQ  ərazisində  rast  gəlinən  geofit  bitkilər  içərisində  dominantlıq  təĢkil  edən  cinslər 
arasında      Ġridaceae  –Süsənkimilər  fəsiləsi  nümayəndələrindən  İris  L.  cinsi  10  növlə 
(İ.camellae,  İ.imbricata,  İ.caucasica,  İ.paradoxa.  İ.iberica,  İ.lineoleta,  İ.sulphurea,