Issn 2223-1617 azərbaycan mġLLĠ elmlər akademġyasi

NƏTĠCƏLƏR VƏ ONLARIN MÜZAKĠRƏSĠ 
Hazırlanmış preparatlara mikroskop altında baxdıqda müəyyən olunmuşdur ki, fertil tozcuqlar 
asetokarminlə  yaxşı  rənglənmişdir.  Belə  tozcuqların  sitoplazması  çəhrayı,  generativ  hüceyrələrinin 
nüvəsi  isə  solğun-qırmızı  rənglənmişdir.  Steril  tozcuqlar  rənglənməmişdir,  onlar  sarımtıl  rəngdə 
qalmışdır.  Tozcuqlarınforması  uçbucaqşəkilli,  rəngi  açıq  sarı,  ölçüsü  12  mkn  olub,  xaricdən  ekzina 
qatı  ilə  örtülmüşdür.  Bu  qatın  hesabına  tozcuqlar  ətraf  mühitin  qeyri-əlverişli  şəraitinə  qarşı 
davamlılığını və həyati qabiliyyətini saxlayır. 
 
 
 
ġəkil 1. Nedzvetski almasınınasetokarminlə rənglənmiş tozcuqları 
 
Tozcuqların həyati qabiliyyətini öyrənən zaman məlum olmuşdur ki, təzə yığılan tozcuqların 
cücərmə qabiliyyəti ilə uzun müddət 2-5
0
 C temperaturda soyuducuda saxlanmış tozcuqların cücərmə 
qabiliyyəti arasında demək olar ki, fərq olmamışdır. Lakin saxarozanın qatılığından (10%, 15%, 20%) 
asılı olaraq  tozcuqların cücərmə qabiliyyəti müxtəlif olmuşdur.  Fertil tozcuqların da hamısı cücərmə 
qabiliyyətinə  malik  olmamışdır.  Tozcuqlar  saxarozanın  15%-li  və  20%-li  məhlullarında  cücərmə 
vermişdir,  10%-li  məhlulda  isə  cücərmə  müşahidə  edilməmişdir.  Tozcuqların  cücərməsi  onların 
həcminin  böyüməsi,  nəticədə  qidalı  mühitdə  protoplazmanın  şişməsi  ilə  baş  vermişdir.  Tozcuqlarda 
bir neçə qabarma yerinin əmələ gəlməsinə baxmayaraq yalnız bir ədəd tozcuq borusu əmələ gəlmişdir.  
Tozcuq borusu tozcuq dənəsinin daxili intina qatı hesabına uzanmağa başlamışdır. Borunun içərisində 
vegetativ  və  generativ  nüvələrin  hərəkəti  müşahidə  edilmişdir.  Təbii  şəraitdə  tozcuq  borusunun 
böyüməsi onun mikropileyə çatmasına qədər davam edir.  
 1 
 
 
 
 
 
 
 
2 

---