Issn 2223-1617 azərbaycan mġLLĠ elmlər akademġyasi

AMEA Botanika Ġnstitutunun elmi əsərləri, 2015-ci il, XXXV cild
 
 
 
138 
 
3         
 
 
 
 
 
4 
ġəkil 2. Nedzvetski almasının tozcuqlarının Van Tiqem kamerasında cücərdilməsi 
1)
 
Van  Tiqem  kamerası,  2)  10%-li  saxaroza  məhlulunda,  3)  15%-li  saxaroza  məhlulunda,  4) 
20%-li saxaroza məhlulunda 
 
Tədqiqatların  nəticəsində  məlum  olmuşdur  ki,  tozcuqların  forması  uçbucaqşəkilli,  rəngi  açıq 
sarı,  ölçüsü  12  mkn  olub,  xaricdən  ekzina  qatı  ilə  örtülmüşdür.Tozcuqların    asetokarminlə 
rənglənməsi    zamanı  fertil  tozcuqlar  yaxşı  rənglənmiş,  steril  tozcuqlar  isə  rənglənməmişdir.  Qidalı 
mühitin faizindən asılı olaraq cücərmə qabiliyyəti müxtəlif olmuşdur. Saxarozanın 10%-li məhlulunda 
cücərmə  müşahidə  edilməmiş,  15%  və  20%-li  məhlulunda  isə  tozcuqlar  yaxşı  cücərmişdir.  Alma 
tozcuqları xüsusi şəraitdə (2-5
0
C temperaturda) uzun müddət həyati qabiliyyətini saxlamışdır. Lakin 
hava  və  saxlanma  şəraitindən  asılı  olaraq  tozcuqların  cücərmə  qabiliyyəti  dəyişə  bilər.  Abşerona 
introduksiya  olunmuş  nedzvetski  almasınıntozcuqlarının  həyati  qabiliyyəti  yüksək  olmuşdur,  bu  da 
tozlanma  və  mayalanma  faizinin  yuxarı  olmasını  sübut  edir.  İntroduksiya  olunmuş  bitkilər  üçün  bu 
vacib göstərici olub,  onların yeni torpaq-iqlim şəraitinə necə uyğunlaşmasını göstərən əsas amillərdən 
biridir. 
 
ƏDƏBĠYYAT 
1.
 
Дорошенко А.В. Физиология пыльцы. Тр.по прикладной ботанике, генетике и селекции. 
Т.18, вып. 5, 1928. 
2.
 
Дьякова  И.Н.  Морфология  пыльцы  видов  рода  Malus  Mill.    Modern  phytomorphology, 
2014, p. 129-132. 
3.
 
Модилевский Я.С. Эмбриология покрытосеменных растений. Киев. 1955. 
4.
 
Паушева  З.П.  Практикум  по  цитологии  растений.  4-е  изд.,  перераб.  И  доп.  - 
М.,«Агропромиздат», 1988, 287 с. 
5.
 
Самигуллина  Н.С.  Практикум  по  селекции  и  сортоведению  плодовых  и  ягодных 
культур:  Учебное  издание.  –  Мичуринск.  Изд.во.Мичуринского  Государственного 
Аграрного Университета, 2006, 197 с.  
6.
 
Усков А.И. Органогенез яблони. Издательство ―Колос‖ Москва-1967, 174с.  
7.
 
Яременко  Л.М.  Биологические  особенности  декоративных  видов  рода  яблоня  (Malus 
Mill.)  и  перспективы  их  исползования.  Автореф.дис.канд.биол.наук.  Академия  наук 
УССР, Институт Ботаники, Киев, 1964, 21с. 
8.
 
Sorkun Kadriye ―Türkiyenin Nektarlı Bitkileri, Polenleri ve Balları. Palme yayıncılık, 2008, 
341 s.  
9.
 
Sharafi Y. İnvestigation on pollen viability and longevity in Malus pumila L., Pyrus communis 
L., Cydonia oblonga L. In vitro Afr. Y.Med. Plants. Res. 2011, 5: 2232-2236.