İxtisasın adı: Tərəvəz ustası Modulun nömrəsi

 
maddəsi onun tərkibində olan kofein ilə 
əlaqədardır. Ona görə əksər xalqlar ondan içki 
formasında istifadə edirlər.
 
Qəhvə ölkəmizə 
xaricdən gətirilir. 
Şəkil 1.59. Qəhvə
Şəkil 1.58. Mixək

---

Modulun adı: Ədviyyat, bitki çayları və dərman bitkiləri 
67 
Qəhvə toxumlarının tərkibində bir sıra qiymətli
 
maddələr var. Bunlarlan ən vacibi və 
müalicəvi əhəmiyyətlisi kofein alkaloididir. Odur ki,
 
qəhvə toxumları
 
son dərəcə faydalı 
olmaqla orqanizmin möhkəmlənməsinə və sinir sisteminin tonusunun artmasına kömək edir. 
Bir
 
çay qaşığı qəhvə qəbul etdikdə insanın əmək fəaliyyəti artır, zehni və fiziki qabiliyyəti 
yüksəlir, əhval-ruhiyyəsi yaxşılaşır. Qəhvə əsəb sistemini sakitləşdirir, yuxusuzluğu, 
yorğunluğu aradan qaldırır, beyinin iş fəaliyyətini yaxşılaşdırır, baş ağrısını azaldıb iş
 
qabiliyyətini yüksəldir. 
Qida məhsulu kimi hazırda çox geniş istifadə olunur və qəhvədən müxtəlif üsullarla qida 
əhəmiyyətli içkilər hazırlanır. 
1.7.26. Kakao
Bu ağac dünya ticarətində «Şokolad» ağacı da 
adlanır. Kakao ağacının ancaq toxumlarından 
istifadə olunur. Toxumlarının tərkibində 45-55 % 
əla keyfiyyətli piyli yağ, 1-2 % teobromin alkaloidi, 
0,3 % kofein vardır. Meyvələrinin tərkibində yağ, 
su, zülal, kraxmal, aşı maddəsi, kafein, sellüloz, 
üzvü turşu, kalium və sairə vardır (Şəkil 1.60). 
Məişətdə və yeyinti sənayesində istifadə 
olunan kakao-narın, tutqunbənövşəyi və ya tünd-
qırmızı-qonur rəngdə, xoş ətirli iyə malik tozdur. 
O, kakao ağacının toxumlarından alınır. Kakao 
toxumları ən çox yeyinti sənayesində istifadə 
olunur. 
Şəkil 1.60. Kakao
Kakaodan şokolad, yəni «köpüklü acı su» hazırlanır. Tozu isə "kayen" bibəri və vanilin 
ilə qarışdırılaraq «kakanate» adlı içki alınır. Bundan başqa kakao tozu qarğıdalı toxumu, süd, 
bal və aqavanın şirin şirəsi əlavə edılərək «Çar» adı ilə məşhur içki növü hazırlanır. Kakao 
toxumlarından alınan yağdan kosmetika, əczaçılıq qənnadı və sairə sahələrdə geniş istifadə 
edilir. 
Kakaonun qabıq hissəsindən hazırlanan teoromindən ürək və beyin damarlarının 
sıxılmasında, əsəb sistemi pozğunluqlarında, ürək-vena damarlarını genişləndirılməsində 
istifadə olunur. Bundan başqa təbabətdə toxumlarından “kakao yağı”, “dərman şamil”, 
“dərman kürəciyi”, “teobramin salisilat” və ya “diuretin” kimi vacib dərman preparatları 
hazırlanır. Kakao toxumlarından hazırlanan dərman şamlarından babasil xəstəliyinin 
müalicəsində istifadə olunur. Diuretindən isə böyrək xəstəliklərinin müalicəsində iltihabı 
aradan qaldıran və sidikqovucu təsirə malik dərman kimi geniş işlədilir.