Izlanishlar, yechimlar
Yüklə 3,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Qayta ko‘rib chiqish
- RBMdan samarali foydalanishning tamoyillari
|
Sababni qidirish
– Sabab nimada? Kim jalb qilingan? • Yechimni tasavvur qilish – Muvaffaqiyatga erishish uchun nima qilish kerak? • Reja tuzish – Muammo kim bilan, qachon, qaysi resurslar orqali hal qilinadi? • Bajarish – Vazifa bajarildi. Jarayon qanday ketyapti? • Qayta ko‘rib chiqish – Nima yaxshi/yomon bajarildi? Keyingi safarga nimalar o‘rganildi? Yaxshi rejalashtirish resurslarni taqsimlash va keyinchalik amalga oshirish maqsadida muhim natijalarga qaratishga yordam beradi va samarali natijalarga erishishdagi yutuqlarni baholashga va kelajakdagi tashabbuslarning rivojlanish ta’siriga yaxshiroq hissa qo‘shishini ta’minlash uchun o‘tmishdan o‘rganishga yordam beradi. RBM ni “maqsadli boshqaruv strategiyasi” deb ta’riflash mumkin, chunki davlat va xususiy sektor subyektlari (institutlar, agentliklar, loyihalar, rejalar) faoliyatida sezilarli o‘zgarishlarga erishishga qaratilgan. Uning asosiy vazifasi - ish faoliyatini yaxshilashdir (ya’ni yaxshiroq natijalarga erishish maqsadida). 163 XALQ TA’LIMI: MUAMMOLAR, IZLANISHLAR, YECHIMLAR RBM ma’lumotlariga ko‘ra, loyihani amalga oshirish jarayonida ishlab chiqarish omillari (moliyaviy va kadrlar) ishlatiladi, bu esa qisqa, o‘rta va uzoq muddatli istiqbolda turli natijalarning paydo bo‘lishiga olib keladi. RBMga muvofiq, kutilayotgan natijalar va potensial xavflar loyihani tayyorlash bosqichida aniq belgilanadi va bu jarayonning muhim xususiyati barcha manfaatdor tomonlarning ishtirok etishidadir. RBMdan samarali foydalanishning tamoyillari: • Manfaatdor tomonlar tomonidan yondashuv mohiyatini tushunishda farqlar, yondashuvni adekvat ishlatish yo‘lida muhim to‘siq bo‘lishi mumkin. RBMdan samarali foydalanish barcha manfaatdor tomonlardan yondashuvni idrok etish, uni amalda qo‘llash va, eng muhimi, RBMga sodiqlik borasida o‘zaro tushunishga erishishni talab qiladi. • barcha manfaatdor tomonlar RBM doirasida natijalarga yo‘naltirishni to‘liq tushunishlari zarur. Ko‘pincha manfaatdor tomonlar, ayniqsa, loyihani amalga oshirishda bevosita ishtirok etadiganlar, RBMni resurslar va ish faoliyatini boshqarish bilan almashtiradilar. • Loyiha taraflaridan biri rivojlanayotgan mamlakatlardan sherik bo‘lgan taqdirda, uning to‘liq ishtiroki va RBMga to‘liq majburiyati talab qilinadi. RBMni bir tomonlama qo‘llash kutilgan natijani bermasligi aniq. • Loyihani boshqarish jarayoniga barcha manfaatdor tomonlarni jalb qilishni ta’minlash eng qiyin vazifalardan biri hisoblanadi. Kutilgan natijalar barcha manfaatdor shaxslar tomonidan tegishli deb baholanishi, shuningdek, xarajatlarni taqsimlash va harakatlar yo‘nalishi yetarli deb hisoblanishi kerak. • Loyihaning samaradorligini o‘lchash uchun ko‘pincha soddalashtirilgan ko‘rsatkichlar tanlanadi. Shu bilan birga, resurslar va vaqtning yetishmasligi, resurslar va energiya xarajatlari va ishlash o‘rtasidagi bog‘liqlikni real baholashga imkon bermaydi va shunga mos ravishda loyihani boshqarish uchun kerakli ma’lumotlarni bermaydigan, ahamiyatsiz ko‘rsatkichlardan foydalanishning sababi bo‘lmasligi kerak. • RBM ijro etuvchi organining loyihani amalga oshirishga bo‘lgan majburiyati, xususan, tegishli rag‘batlantirish va salbiy oqibatlarning mavjudligi bilan belgilanadi. • RBM uzluksiz o‘rganishni nazarda tutadi, loyihani amalga oshirish davomida to‘plangan monitoring ma’lumotlari uzluksiz ta’lim uchun ishlatilishi kerak. Ta’lim tizimida RBMdan foydalanish ta’lim jarayonlarini izchil tashkil qilish, ta’lim muassalarida boshqaruvning sifatli tashkil qilinishi, tashkil qilingan boshqaruv va monitoring orqali ta’lim muassasida sifat ko‘rsatkichlarining 164 A.AVLONIY NOMIDAGI XALQ TAʼLIMI MUAMMOLARINI O‘RGANISH VA ISTIQBOLLARINI BELGILASH ILMIY-TADQIQOT INSTITUTI oshishiga olib keladi. Ta’lim tizimida to‘g‘ri yondashuvlarga asoslangan boshqaruvning joriy etilishi ta’lim jarayonidagi muammolarni samarali hal qilishga, xodimlarga yuklatilgan vazifalar midqorini teng taqsimlashga, ta’lim jarayonidagi sifat va samaradorlik ko‘rsatkichlarining oshishiga sabab bo‘ladi. Bu orqali jamoada o‘zaro ishonch, hamjihatlik, kasbga bo‘lgan mas’uliyat ham oshadi.Ta’lim menejmentida eng asosiy vazifa bu – o‘qituvchi, o‘quvchi, ota- ona va jamiyat bilan ishlashdir. RBM – natijaga asoslangan boshqaruv ma’muriy buyruqbozlik xususiyatlaridan xoli bo‘lib, mavjud muammoning tub ildizlarini o‘rganish, unga yechimlar taklif qilish orqali menejmentni amalga oshirishi bilan xarakterlidir. |