Jahon adabiyoti: mod е rnizm va postmod
Yüklə 1,46 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Ulug‘bek
HAMDAM: Bugungi o‘zbek modern she’riyati da, umuman, o‘zbek adabiyotida «katta burilish» – ta’siri nafaqat san’at doirasida, balki jamiyat miqyosi- da kutiladigan voqealarning deyarli sodir bo‘lmayotgani yuqorida u yoki bu munosabat bilan aytib o‘tilgan sabab- larga bog‘liq ekanidan tashqari yana ikki ulkan omilga ham aloqadorligini ta’kidlash lozimga o‘xshaydi. Birinchisi, tashqi omil – jamiyat hayotining keyingi 10 – 15 yil mo- baynida ko‘p qatlamli, ko‘p qiyofali mazmun kasb etishi oqibatida muayyan ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy toifaga mansub kishining o‘z qatlami darajasidagi ehtiyoj va qi- ziqishlari shakllanganligi hamda adabiyot-san’atning ko‘p hollarda mazkur ehtiyoj va qiziqishlar ro‘yxatidan «tushib qolayotganligi» bilan izohlanadi. Boshqacha aytadigan bo‘lsak, garchi «adabiyot odamlari» orasida mo dern kay- fiyat kechagi kunga nisbatan bir qadar barqarorlashgan esa-da, modern she’r muxlislarining soni, bari bir, juda- yam ozchilikni tashkil qiladi. Raqamning «kambag‘alligi» modern she’rni tushunish o‘quvchidan xos bir adabiy tay- yorgarlik, xos bir badiiy did taqozo etishiga ham bog‘liq, albatta. Hatto, aytish mumkinki, adabiyot-san’atga qaysi bir jihatdan bevosita aloqasi bo‘lgan o‘quvchigina bu- gungi modern she’rning chin muxlisi. Odatda, talabning cheklanganligi taklifning kamtaronaligiga, yetarli miqdor- da ommaviylashmasligiga olib keladi. O‘z-o‘zidan ma’lum bo‘lmoqdaki, bugungi o‘zbek modern shoirlarining el orasida an’anaviy shoirlarimiz – A. Oripov yo M. Yusufdek mashhur emasliklari g‘oyat tabiiydir. Ikkinchisi ichki omil bo‘lib, shoir shaxsi, bu shaxsning qismati bilan bog‘liqdir. «Shoir bo‘lib tug‘iladilar» de- gan naql yuradi. Bu gapda hikmat bor. Chunki shoirlik haqiqatan ham qismat. Kishi shoirtabiat bo‘lib tug‘ili- shi va andak adabiy ta’lim orqasidan binoyidek she’rlar mashq qilishi, hatto el og‘ziga tushishi mumkin. Aslida, shunday shoirlar ham kerak. Hammaning birdek «daho» bo‘lishi mumkin ham, shart ham emas. Biroq san’atda na- voiylar bu tariqa paydo bo‘lmaydi. Navoiylarga fitratining shoirtabiatliligidan tashqari qismatining ham ayricha – chinakam ijodkornikiga monand bo‘lmog‘i Yüklə 1,46 Mb. Dostları ilə paylaş:
|