Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

krsatkichlarning to’liq mosligini izlash shart emas. Chunki, har bir davlatning 
o’ziga hos xususiyatlari bor.
Davlat turlari
Yer yuzidagi hamma davlatlarni xalqaro xjalik tizimi va xalqaro 
munosabatlardagi riniga qarab 3 turga boMish mumkin: 1. Iqtisodiy rivojlangan 
davlatlar (IRD) 2. 0 ’rtacha rivojlangan davlatlar(RD) 3. Iqtisodiyzaif rivojlangan 
yoki BMT nomlashi boyicha rivojlanayotgan davlatlar (RD).
Iqtisodiy rivojlangan davlatlar.
Bu davlatlarning hammasi postindustrial rivojlanish davridan otgan: qishloq 
xo’jaligining YalMda ulushi juda kam (2-5 foiz), xizmat ko’rsatish ulushi esa 60- 
70 foiz. Tashqi iqtisodiy aloqalarda diversifikatsiya eksporliga ega. Bu guruhda 
bir necha nlik davlat blishiga qaramay, aholining 1/6 qismi, ishlab chiqarish 
eksportiining 3/5 qismi, mashina va transport eksportining 90 foiz, investitsiyalarni 
kp qismi ular hisobiga tg’ri keladi. Bu guruh davlatlarda eng yuqori ijtimoiy 
krsatkich-minimal bola olishi, yoshlarning optimal mosligi, daromadning teng 
taqsimoti, birdarajadagi qashshoqlikning yo’qligi (faqat JARda). Bu davlatlaming 
hammasi iqtisodiy rivojlanish va hamkorlik tashkiloti a’zolaridir. (Parij klubi). 
A’zolarning barchasi esa, neytral davlatlardan tashqari, AQSH boshchiligidagi 
harbiy bloklarga kiradi. Bu turda 3 asosiy guruhni aytib tish mumkin.
Asosiy davlatlar AQSH, Yaponiya, Germaniya, Fransiya, Italiya, Buyuk 
Britaniya. Bular eng rivojlangan davlatlar blib, hamma korsatkichlar byicha 
yuqori rinni egallaydi. Rivojlanayotgan davlatlar tasiri ostida bu davlatlar rni 
bshahshgan bo’lsa ham, 90-yillar hisobiga ishlab chiqarilgan tovarlarning 
2/3 qismi tg’ri kelardi. Aholi industrializatsiya bo’yicha ham koYsatkichlar o’sgan