Jahon ijtimoiy-iqtisodiy geografiyasi

keltirilgan tashkilotlardan tashqari Yevropada «iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot 
tashkiloti» 1961 yildan beri faoliyat ko’rsatib kelmoqda (a’zolari - AQSh, Kanada, 
G’arbiy Yevropaning ko’pchilik mamlakatlari, Yaponiya, Finlandiya, Avstraliya va 
Yangi Zelandiya). Janubi-Sharqiy Osiyo davlatlari assotsiatsiyasi (ASEAN) 
rivojlanayotgan mamlakatlar asosida tuzilgan hamda integratsiya xususiyatlari 
chuqur ildiz otgan tashkilot hisoblanadi. Uning tarkibi Indoneziya, Malayziya, 
Singapur, Tailand, Fillippin va Bruney mamlakatlaridan iborat. Ushbu tashkilotning 
yaqin kelajakda asosiy maqsadi erkin savdo zonasini tashkil qilishdan iboratdir. 
Shunga xshash integratsiyalashtirilgan guruh blib, 1980-1981 yillarda Janubiy 
Amerikaning o’n bir mamlakati ishtirokida tuzilgan Lotin Amerikasining 
integratsiyalashtirishi assotsiatsiyasi (LAAI) hisoblanadi. Uning asosiy maqsadi
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

- umumiy bozorni tashkil qilishdan iboratdir. LAAI tarkibida ikki subregion: And 
mamlakatlari va La-Plata mamlakatlari guruhlari rasman barpo etildi.
Avstraliyaning tashabbusi bilan 1989-yilda Osiyo-Tinch okeani regioni 
zida o’n ikki mamlakatni to’plagan «Osiyo-Tinch okeanining iqtisodiy kengashi» 
integratsiyatashkilotituziladi. UningtarkibigaAQSh, Kanada, Yaponiya, Avstraliya 
bilan bir navbatda ASEAN a’zolari hamda Koreya Respubliksi va Meksika kiradi.
Yuqorida qayd etilgan mintaqaviy tashkilotlar bilan bir qatorda jahon 
xjaligida juda ko’p tarmoqli iqtisodiy guruhlar mavjud. Shularning ichida o’n 
uchta mamlaktni zida jamlagan «Neftni eksportqiluvchi mamlakatlartashkiloti» 
(OPEK) eng muhim integratsiya guruhi hisoblanadi.
Jahon iqtisodiyotining keyingi vaqtda uch: 1) agrar; 2) industrial; 3)