Jahon xo‘jaligining mohiyati, vujudga kelishi va rivojlanish bosqichlari

dunyodagi barcha mamlakatlarni jahon xo‘jalik jarayonlariga jalb etish;

dunyodagi barcha mamlakatlarni jahon xo‘jalik jarayonlariga jalb etish;

• ishchi kuchi, texnologiya, kapital, tovarlar va xizmatlarning global bozorlarinibarpo etish;

• jahon xo‘jalik aloqalarining (transport, axborot, bank, aloqa va boshqalar) global infratuzilmasini yaratish;

• mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanish jarayonlarida yalpi ichki talablarga qaraganda tashqi talablarning ustunligi;

• milliy hukumat iqtisodiy funksiyalarining ko‘proq xalqaro iqtisodiy tashkilotlarga vakilligini topshirish;

• mamlakatlarning tan olishicha, iqtisodiy rivojlanishning eng maqbul shakli bozor xo‘jaligi prinsiplaridir;

• xalqaro iqtisodiy aloqalar bilan xo‘jalik hayotining qoidalarini universallashtirishni mukammallashtirish;

• xalqaro raqobat va xalqaro hamkorlikning global xususiyatga ega ekanligi;

• juda katta ishlab chiqarish kuchlariga asoslangan xalqaro ishlab chiqarishni

yuzaga keltirish.

Jahon xo‘jaligining rivojlanishi to‘g‘risidagi ilmiy konsepsiyalar

• To‘lig‘icha jahon iqtisodiyotining rivojlanishiga bag‘ishlangan ilmiy nazariyalar
• mavjud emas. Ammo jahon iqtisodiyotining rivojlanishiga alohida e’tibor qaratilgan
• ko‘psonli iqtisodiy, sotsiologik va ijtimoiy-madaniy nazariyalar mavjud. Ushbu
• nazariyalarga quyidagi rivojlanish nazariyalarini kiritish mumkin:
• • Iqtisodiy rivojlanish bosqichlari nazariyalari.
• • Yagona industrial va yangi industrial jamiyat nazariyasi.
• • Postindustrial jamiyat nazariyalari.
• • Yagona sivilizatsiya nazariyasi.
• • Sivilizatsiyalar to‘qnashuvi nazariyasi.

Iqtisodiy rivojlanish bosqichlari nazariyalari. Amerikalik iqtisodchi, sotsiolog va tarixchi Uilyam Rostou 1960-yilda «Iqtisodiy o‘sish bosqichlari: nokommunistik manifest» deb nomlangan kitobida iqtisodiy o‘sish bosqichlari nazariyasini

• Iqtisodiy rivojlanish bosqichlari nazariyalari. Amerikalik iqtisodchi, sotsiolog va tarixchi Uilyam Rostou 1960-yilda «Iqtisodiy o‘sish bosqichlari: nokommunistik manifest» deb nomlangan kitobida iqtisodiy o‘sish bosqichlari nazariyasini
• yaratdi. Unda iqtisodiy o‘sishning quyidagi besh bosqichi ajratib ko‘rsatiladi:
• • an’anaviy jamiyat;
• • o‘sish uchun shart-sharoitlarni yaratish bosqichi;
• • o‘sish (siljish, ko‘tarilish);
• • yetuklikka intilish bosqichi;
• • yuqori ommaviy iste’mol davri.
• Iqtisodiy o‘sish bosqichlarini ajratishda, quyidagi mezonlardan foydalanildi: texnikaning rivojlanish darajasi, iqtisodiyotning tarmoq tarkibi, jamg‘armaning milliy daromaddagi ulushi, iste’mol tarkibi va h. k.